Giht – Arthritis urica

Arthritis urica
Arthritis urica
Arthritis urica

Definicija

Predstavlja bolest sa karakterističnim taloženjem kristala mononatrijum – ureata i mokraćne kiseline u tkivima. Karakteriše se akutnim epizodama artritisa uz pojavu hiperurikemije.

Etiopatogeneza

Mokraćna kiselina je poslijednji stadijum u metabolizmu purina.

Izvori stvaranja mokraćnih kristala kod čovijeka: hrana bogata purinima i endogena sinteza purina.

Ne zna se zašto postoji hiperurikemija, niti  zašto urati imaju afinitet  prema zglobovima.

Istaloženi kristali u zglobu izazivaju  zapaljenjsku reakciju koja brzo prolazi (tipa kristalnog artritisa). Kristali su obloženi IgG; fagocituju ih fagociti,  tako fagocitovani dolaze u dodir sa lizozomima, zatim prskanje lizozoma i oslobađanje proteolitičkih enzima , što dovodi do upale. Kristali razaraju leukocite; putem kristala aktivira se komplement. Upala ”samu sebe hrani” , jer aktivni granulociti (fagociti) luče laktate, koji snižavaju PH, a to dovodi do nove precipitacije kristala.

1.PRIMARNI GIHT: 6 puta je češći kod muškaraca poslije 4.decenije i nastaje zbog urođene greške u metabolizmu  purina.

Kod žena se javlja u svega 5%, jer su one zaštićene dejstvom estrogena, koji povećava bubrežni klirens mokraćne kiseline.

2.SEKUNDARNI GIHT: Nastaje kod mijeloproliferativnih bolesti, u hroničnoj bubrežnoj insuficijenciji, pri uzimanju nekih lijekova (salicilati, tiazidi…) U svim  nabrojanim slučajevima povećana je količina mokraćne kiseline (ili zbog povećanog stvaranja, ili zbog njenog povećanog eliminisanja)

Klinička slika

Prvi napad počinje iznenada, naglo, obično noću, sa jakim bolovima. Artritis je u početku monoartrikularan i prvo je zahvaćen palac na stopalu. Zglob je otečen, zategnute, sjajne kože, crvene boje. Mogu ga pratiti povećana temperatura, jeza i groznica. Ovo zapaljenje traje 2 nedelje, a onda se na oboljelom zglobu vidi deskvamacija kože. Ovo je znak povlačenja upale, koje se dešava, jer u zapaljenju postoji povećana cirkulacija, koja pojačano odstranjuje kristale iz inflamovanih zglobova. Ovo je početak perioda remisije koji je asimptomatski, ali postoji hiperurikemija.

Slijedeći napad gihta obično je  provociran alkoholom, gurmanskom hranom (posebno iznutrice i riba, koji su bogati purinima), poslije hiruške intervencije, naglog mršavljenja. Samo mali broj bolesnika nema recidive. Vremenski razmaci između recidiva vremenom postaju sve kraći, a poslije više napada javljaju se TOFUSI (tofi) ognjišta istaloženih urata u hrskavici, sinoviji, burzama, tetivama, na dorzumu i prstima šaka, ušnoj školjci (tofusi mogu egzulcerisati, tada se iz njih cijedi beličasta masa urata). Pojava tofusa, obično znači da je giht prešao u hronični oblik, kada se vremenom povećava broj zahvaćenih zglobova, a trajanje napada se produžava. Dakle, hronični oblik podrazumjeva tešku gihtnu artropatiju (češće donji ekstremiteti), urolitijaza, uratna nefropatija, bubrežna insuficijencija koja vodi do smrti.

Komplikacije

  • Nefrolitijaza (bubrežni znaci su poslijedica taloženja urata u meduli bubrega)
  • Bubrežna insuficijencija
  • Piogeni artritis

Dijagnoza

  • nalaz kristala mono-natrijum-urata u sinovijskoj tečnosti ili tofusima
  • klinička slika
  • laboratorija (urati u krvi i urinu)

Diferencijalna dijagnoza

  • artritisi razne druge etiologije

Laboratorijski nalazi

  • hiperurikemija
  • Sedimentacija
  • leukocitoza
  • moguć je porast urata u urinu

Udružene bolesti

  • gojaznost
  • arterijska hipertenzija
  • hiperlipidemija
  • dijabetes melitus
  • ateroskleroza

Prognoza

Progoza je loša ako se bolest javi kod mlađih osoba

Terapija

Terapija podrazumijeva odvojeno liječenje gihta i terapija hiperurikemije.

Terapija gihta: mora se započeti što ranije.

  • maksimalne doze NSAIL (indometacin, fenilbutazon); pošto one dovode do smirenja znakova za nekoliko sati, doze kasnije treba smanjiti
  • specifičan lijek je Kolhicin
  • ako je zahvaćen veći zglob: punkcija zgloba, aspiracija sinovijske tečnosti, lokalno dati glikokortikoide
  • upaljeni zglob treba da miruje

Terapija hiperurikemije: koriste se 2 grupe lijekova: uroglikozilci i urikosupresori

  • Uroglikozilici (Probenecid) su lijekovi koji povećavaju izlučivanje mokraćne kiseline preko bubrega; zato se ne smiju davati bolesnicima koji imaju bubrežnu simptomatologiju.
  • Urikosupresori (Alopurinol) su lijekovi koji smanjuju stvaranje mokraćne kiseline (blokirajući enzima ksantin-oxidazu)

Lijekovi i iz 1. i iz 2.grupe daju se isključivo kada je bolest u remisiji, uz male doze NSAIL, jer se mogu javiti novi napadi artritisa.

Higijensko-dijetetski režim: važi za sve bolesnike

  • dijeta bez purina
  • smanjiti unos proteina, masti, alkohola
  • smanjenje tijelesne težine
  • povećati unos tečnosti
  • zabrana malih doza salicilata (uspore eliminaciju mokraćne kiseline)

TERAPIJA GIHTA JE DOŽIVOTNA !!!

2 Trackbacks / Pingbacks

  1. Mlijeko sprječava razvoj gihta | Medicina – Health
  2. Višnje ublažavaju simptome gihta | Medicina

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


Ova web-stranica koristi Akismet za zaštitu protiv spama. Saznajte kako se obrađuju podaci komentara.