Ženske gonade su ovariji. Od hormona koje luče najvažniji su Estradiol (najvažniji estrogen) i Progesteron.
Estradiol (Estrogen)
Stvara se u granuloza ćelijama folikula za vrijeme folikularne faze u menstruacionom ciklusu. Kod trudnice se oko 100x estrogena luči više u placenti međutim ukupno djelovanje estrogena pojačavaju samo za 30x jer su to estrogeni slabijeg djelovanja estriol i estron.
Regulacija: gonadotropini FSH i LH mu pojačavaju sekreciju.
Pubertet
- Povećava ženske polne organe (tube, uterus, vaginu)
- Prevodi kubični epitel vagine u oroženi mnogoslojni pločasti koji je mnogo otporniji prema infekcijama
- Karakteristično modificira sluznicu uterusa koja odeblja razviju se žlijezde, razvija se i sluznica tube.
- Moblizira i deponuje masti na karakteristična mjesta; dojke, bokove i zadnjicu formirajući žensku figuru
- Na dojkama uzrokuje razvoj strome i rast izvodnih kanala glandule mammae ali je progesteron taj koji izaziva proliferaciju žljezdanog epitela, a prolaktin je taj koji stimulira lučenje
- Izaziva anabloličke promjene proteinske strukture tijela stvarajući i odlažući proteine ali ne onako grubo kao testosteron koji ih nespecifično locira u mišiće. Estrogeni to rade precizno u ciljna tkiva kao uterus i vagina
- u endometrijskom ciklusu estrogen nakon menstruacije izaziva proliferaciju sluznice uterusa stvarajući sluznicu sa žljezdama.
Progesteron
Nastaje u luteinskim ćelijama u žutom tijelu u ovariju nakon ovulacije i u placenti za vrijeme trudnoće.
- u endometriju on potiče sekreciju žljezdanog epitela obezbjeđujući tek pristigloj stanici ishranu
- slično djeluje i u tubi uterini
- u dojkama izaziva bujanje žljezdanog epitela
- u turnoći smanjuje kontrakcije gravidnog uterusa
- uzrokuje rast decidua ćelija uterusa
Poremećaji sekrecije
- Zbog izostanka sekrecije gonatropina – osnovni defekt je u hipotalamusu gdje izostaje sekrecija RF, a primarni poremećaj se javlja na nivou hipofize kada nedostaju mnogi hormoni hipofize uz gonadotropine. Tako se javlja klinička slika sa raznolikim simptomima od kojih su neki vezani za nedostatak gonadotropina.
- Zbog razaranja gonada – imamo potpuni nedostatak sekrecionog tkiva pa nedostaju hormoni
- Zbog hromozomalnih grešaka – kao npr Turnerov sindrom gdje među ostalim defektima imamo i nedostatak hormona
- Zbog uređenih poremećaja genitalija – žene koje imaju testise i rjeđe žene koje su genski muškarci, nivo estrogena u krvi je tipičan za ženu ali imamo i testosteron koji uzrokuje maskulinizaciju.
Be the first to comment