Kolpitis

Kolpitis
Vagina polno zrele žene je rezistentna prema infekciji jer je zaštićena kiselošću svog sadržaja, otpornim, pločastim višeslojnim epitelom i odsustvom žlijezda u sluznici, ali kolpitis se javlja gdje se ne obraća pažnja higijeni genitalnih organa ili je sluznica vagine na neki način oštećenja mehanička, toplotna ili hemijska oštećenja.
Pokatkad pri opštem slabljenju otpornosti i inače u vagini stalno prisutne bakterije mogu postati patogene i izazvati kolpitis.

Sluznica vagine pokrivena je višeslojnim ćelijnim epitelom trpi ciklične promjene pod uticajem ovarijalnih hormona.

• Pod dejstvom estrogena sazrijevaju površinski slojevi sluznice vagine i postaju bogati glikogenom.
• U lutealnoj fazi, pod dejstvom progesterona, dolazi do deskvamacije površinskih ćelija epitela i do citolize deskvamisanih ćelija.
• Pri tome se iz ćelija oslobađa glikogen koji se pod dejstvom Dederlajnovih (Doderlein) bacila razlaže na šećer, a zatim pretvara u mliječnu kiselinu. Zbog toga se reakcija vagine u fiziološkim uslovima stalno održava na pH 4,5-5. Kiselost vagine spriječava rast patogenih mikroorganizama, pa time otklanja i mogućnost infekcije.

FAKTORI KOJI FAVORIZUJU NASTANAK KOLPITISA

Neutralizacija kiselosti vagine

• menstruacija (menstrualna krv je alkalična)
• obilnom sekrecijom iz cerviksa (takođe alkaličan)
• upalni procesi endometrijuma, pri čemu se iz materične duplje u vaginu cijedi alkalni sadržaj.
• cirkulatorni poremećaji u vidu kongestije i staze koji se zapažaju kod asteničnih ptotičnih osoba.
• Zbog kongestije u sudovima male karlice i vagine dolazi do pojačane transudacije koja neutrališe vaginalni sadržaj

Smanjena proizvodnja kiseline

• poremećaj funkcije jajnika – zbog niske koncentracije estrogena u krvi smanjen sadržaj glikogena u ćelijama vagine, te se mliječna kiselina ne stvara u dovoljnoj mjeri. Ovo objašnjava i veću učestalost senilnih kolpitisa

Oštećenja sluznice vagine

• prstenovi (pesari), ortopedski ili kontraceptivni
• intravaginalni ulošci koje neke žene koriste pri menstruaciji.
• Povreda stranim tijelom unesenim u vaginu – djeca i poremećene osobe
• Masturbacija
• pogrešnom vaginalnom upotrebom medikamenata jake koncentracije.
• pranje pregrijanom običnom vodom,
• pretjerana upotreba antibiotika
• vaginalna monilijaza
• dijabetes

Najčešći uzročnici upale vagine su trihomonas vaginalis, strepto- i stafilokokus, e. coli, monilija albikans, a kod djevojčica, rjeđe i kod starijih, uzročnik može biti i gonokok (sluznica odrasle vagine jako je otporna na njega).

U kliničkoj slici kolpitisa dominiraju crvenilo, otok i bol, bjeličastokremast sekret koji otiče iz vagine i iritira okolinu, dovodi do svraba.
Bol je kod vaginitisa, ako postoji, neodređen i slabo izražen, jer je vagina slabije oživčana.

Sem difuznog oblika vaginitisa, često se može zapaziti i zrnasto promjenjena sluznica vagine, gdje se na malo promenjenoj ili hiperemičnoj podlozi vide mnogobrojna zrnasta uzdignuća veličine čiodine glave. Tu se, u stvari, radi o infiltraciji pojedinih grupa papila koje se izdižu iznad nivoa vagine. Papile su jasno hiperemične, čemu doprinosi i znatan gubitak površinskog epitela. Ova vrsta kolpitisa zapaža se često kod trudnica i karakteriše je obilan serozni eksudat i hroničan tok.

U akutnom stadijumu – kolpitis je praćen osjećajem svraba i pečenja u vagini, crvenilom i otokom njene sluznice i manje ili više obilnom sekrecijom. Čest je simptom i bol pri polnom odnosu. pH je još uvijek u kiseloj sredini.
Kasnije, u hroničnom stadijumu, otok sluznice se smanjuje, crvenilo se smiruje, osjećaj bola, svraba i pečenja, popušta, sekrecija je oskudnija. Ph je pretežno alkalan.