Alimentarne toksikoinfekcije

Pored salmonela alimentarne toksikoinfekcije mogu izazvati i druge bakterije, a u prvom redu stafilokoki, šigele, klostridijum perfrigens i klostridijum botulinum.

Stafilokokna intoksikacija

Trovanje hranom izazvano enterotoksinima stafilokoka.

Epidemioiogija

To je najčešće alimentarna intoksikacija. Javlja se sporadično, ili u vidu manjih epidemija. Kliconoše ili bolesnici koji boluju od neke stafilokokne infekcije mogu zagaditi hranu sa kojom manipulišu. Najčešće se radi o sladoledu, kolačima , suhom mesu, mlijeku. Na pomenutoj hrani stafilokoki se razmnožavaju i luče enterotoksine koji su odgovorni za pojavu bolesti.

Etiologija

Uzročnik je stafilokok koji luči enterotoksine.

Patogeneza

Toksini sa hranom dospijevaju u želudac i tanko crijevo i tu izazivaju lokalno oštećenje sluznice, zatim se apsorbira u krv. Putem krvi dospijevaju do neurovegetativnih i vazomotornih centara. Posljedica lokalnog djelovanja na sluznicu gastrointestinalnog trakta je povraćanje i proljev, a vazomotorne smetnje su posljedica centralnog djelovanja.

Klinička slika

Inkubacija je veoma kratka i iznosi 30 minuta do 6 časova. Bolest počinje naglo grčevima u želucu, mučninom i povraćanjem. Može se javiti i proljev, ali povraćanje uvijek preovladava nad proljevom. Bolesnici su malaksali, imaju utisak da tonu i da imaju morsku bolest. Nerijetko se pojavi kolaps. Temperature obično nema. Za nekoliko sati svi se simptomi smire, isto onako kao što su se i pojavili i bolesnik veoma brzo ozdravi.

Dijagnoza

Dijagnoza se postavlja na osnovu dosta tipične kliničke slike i epidemioloških podataka, ako je bilo više slučajeva trovanja istom hranom. Dijagnoza se može i potvrditi dokazom enterotoksina stafilokoka u izbljuvku ili ostacima hrane gdje se pored enterotoksina mogu naći i stafilokoki.

Diferencijalna dijagnoza

U diferencijalnoj dijagnozi dolaze u obzir alimentame intoksikacije izazvane drugim bakterijama i njihovim toksinima, zatim toksična oštećenja vestibularnog aparata i intoksikacije nekim teškim metalima (bakar).

Prognoza

Prognoza je veoma dobra, a smrtnosti praktički nema. Smrt može izuzetno nastupiti kod dojenčadi i staraca.

Liječenje

Terapija je simptomatska. Ispiranje želuca nije potrebno, ukoliko su se bolesnici ispovraćali do dolaska ljekaru. U težim slučajevima bolesti potrebne su infuzije, analeptika, a u slučaju potrebe antišok terapija.

Profilaksa

Svim osobama koje boluju od stafilokoknih infekcija kože i gornjih respiratornih puteva i kliconošama piogenog stafilokoka treba zabraniti rukovanje sa živežnim namirnicama, u prvom redu mlijekom, uopće mliječnim proizvodima i kolačima Ako su u pitanju kliconoše stafilokoka, treba izvršiti fagotipizaciju. Hranu koja služi kao podloga za stafilokoke treba držati na niskoj temperaturi. Povremena kontrola na kliconoštvo svih osoba koje rade sa živežnim namirnicama je neophodna.

Šigele

Sigele mogu ponekad pored tipične kliničke slike bacilarne dizenterije sa dizenteričnim sindromom da izazovu i kliničku sliku akutnog gastroenteritisa, sa povraćanjem i proljevom, koja liči na pravu alimentarnu intoksikaciju. To se može desiti ako je infekcija nastala sa jako velikim brojem uzročnika.

Clostridium perfrigens

Akutni gastroenteritis može da izazove meso koje je pripremljeno više sati stajalo na sobnoj temperaturi, ako se zagadi sa klostridiumom perfrigensom koji je ubikvitaran.

Inkubacija traje 6 do 24 sata. Bolest počinje naglo mučninom, bolovima u trbuhu i proljevom. Stolice su enteritične a ređe hemoragične. Temperature obično nema. Tok bolesti je benigan. Svi simptomi se obično smire za 48 sati.

Dijagnoza se postavlja na osnovu izolacije uzročnika iz stolice.

Terapija je simptomatska.