Paraziti

Opšti simptomi: najčešće asimptomatski ili sa blago izraženom opštom simptomatologijom; zavise od stepena infestacije, u zapuštenim slučajevima mogu dovesti do malapsorpcije, anemija i teške neuhranjenosti; češći su muka, nedostatak apetita, nadimanje, proliv.

Posebni simptomi: svrab anusa (oxiuris), anemija (ancilostoma duodenale, trichiuris trichiura),  povišena temperatura (trihinela, strongiloides), astma (ascaris tokom migracije larvi), ciste u jerti i plućima (ehinokokus).

Dijagnoza:

• vizuelni dokaz u stolici; cijeli ili dijelovi parazita (ascaris, oxiuris, trichiuris, tenia)
• uzorak stoloce (za jaja i ciste često su potrebne posebne tehnike); Oxiurijaza se dokazuje lijepljivom trakom koja se postavlja perianalno
• eozinofilija
• serološki testovi (ELISA); entamoeba histolitica, echinococcus, trichinela; nisu sasvim pouzdani, posebno ne u početnoj fazi

Terapija:

• Prevencija (higijena)
• Protozoe: Metronidazol
• Nematode: Mebendazol, Tiabendazol, Albendazol
• Cestode: Prazikvintel, Albendazol

Nematode

• OXIURIS VERMICULARIS (Pundraci): Dijeca, kolektivi; bijeličasti končići 5-10 mm; svrab u anusu; mogućnost reinfestacije; Th je Mebendazol
• ASCARIS LUMBRICOIDES (Diječja glista): dugi 10-30 cm, nalik kišnoj glisti; obitava u tankom crevu; larve krvotokom idu u pluća (eozinofilni infiltrat, pneumonija); kolike, moguć opstruktivni ileus
• ANCILOSTOMA DUODENALE (Rudarska glista): rijetko; znaci kao kod ascarisa
• TRICHINELLA SPIRALIS: nedovoljno kuhano meso svinje sadrži larve, pa preko tankog creva odlaze u jetru, a zatim u veliki krvotok; lokalizacija cisti je u poprečno-prugastim mišićima i mozgu; teško se liječi; ograničene epidemije; Dg: serologija (ELISA), jaja u stolici, biopsija mišića; Th: KS, Mebendazol
• TRICHIURIS TRICHIURA: zagađena voda, povrće; izaziva krvarenja i ulceracije; okultno krverenje, rijeđe melena
• STRONGYLOIDES STERCORALIS: končasto oblika, infestacija kroz kožu nogu ili hranom; migracija larvi cirkulacijom u pluća, pa dalje

Cestodes

• GOVEĐA (Tenia saginata):  u tankom crijevu; nedovoljno termički obrađeno goveđe meso sa larvenim oblikom; goveče je prelazni domaćin, čovek je stalni; proglotide su dijelovi parazita u stolici, jaja; neodređeni znaci: loš apetit, mršavost, alergije, nervne smetnje
• SVINJSKA (Tenia solium): nedovoljno obrađeno svinjsko meso, larve; znaci slični kao kod prethodene, mogu se naći i čvorići u potkožnom tkivu, mišići, mozak; proglotide u stolici
• EHINOKOKOZA (Echinocqcus): Ech.granulosus: ciste u jetri, pluća, bubrezi, mozak. Ech.multilocularis: brojne ciste u jetri; lošija prognoza

Protozoe

• GIARDIA LAMBLIA: u sluznici duodenuma i bilijarnog trakta; inficirana hrana, direktan kontakt; u svježem duodenalnom soku su svježe protozoe
• ENTAMOEBA HYSTOLITICA: znatno rijeđa od prethodne; češće asimptomatsko izlučivanje cisti