Uloga kontraktilnih proteina

Svako mišićno vlakno sadrži nekoliko stotina do nekoliko hiljada miofibrila. Svaka miofibrila ima oko 1500 miozinskih i 3000 aktinskih filamenata, a u njihovu građu ulaze kontraktilni proteini aktin i miozin.

Miozinska nit se sastoji od oko 200 miozinskih molekula. Molekula miozina je sastavljena od 6 polipeptidnih lanaca, dva teška i četiri laka, odnosno od teškog i lakog meromiozina. Dva teška lanca – teški meromiozin, formiraju dvostruki heliks i tako čine tijelo miozinske molekule. Jedan kraj svakog od ovih lanaca se nabira u globularni protein nazvan miozinska glava, kojih je zato dvije. Četiri laka lanca – laki meromiozin, po dva za svaku glavu, su dio miozinske glave i pomažu u kontroli njene funkcije prilikom mišićne kontrakcije. Na miozinskim molekulama opisujemo:

• glavice
• vratni
• repni dio

Između glavica i vrata, i između vrata i repa nalaze se zglobovi koji omogućavaju savijanje. Glavice sa vratnim djelovima čine poprečne mostove. Osim ATP-azne uloge, na glavicama se nalazi i mjesto vezivanja koje ima veliki afinitet za molekulu aktina. Miozinske molekule samo svojim repnim dijelom ulaze u sastav miozinske niti, dok glavice i vratni dio ostaju izvan.

Aktinska nit je sastavljena od tri proteinske komponente:

• aktin
• tropomiozin
• troponin

Aktin grade dva lanca F-aktina u vidu dvostukog heliksa, a svaki lanac F­-aktina grade molekule G-aktina. Za svaku G-­aktinsku molekulu je prikacena po jedna molakula ADP-a koji predstavljaju aktivna mjesta koja se pod određenim uvjetima vezuju sa glavicom poprečnih mostova. Tropomiozin je polipeptidni lanac koji je labavo vezan za lance F-aktina u dvostrukom heliksu. Troponin je kompleks od tri labavo povezane proteinske subjedinice I, T i C. Troponin T zajedno sa tropomiozinim gradi troponin – tropomiozinski kompleks koji u mirovanju prekriva aktivna mjesta na molekuli aktina. Zbog toga ne moze doći do privlačenja aktinskih i miozinskih filamenata da bi se izazvala kontrakcija (troponin-tropomiozinski inhibitomi kompleks). Troponin I ima snažan afinitet prema aktivnim mjestima na aktinu. Troponin T se spaja sa tropormozinom, a troponin C ima afinitet za Ca++ jone čime inicira proces kontrakcije.