Lokalni rast tumora

Lokalni rast tumora je složen i višestruk proces. Maligni tumori se šire lokalno  ekspanzivnim rastom, infiltrativnim rastom, destrukcijom i nekrozom okolnog tkiva.

Ekspanzivan rast je povećanje tumorske mase, koja pritiska okolno tkivo, a rezultat je umnožavanja njegovih ćelija.

Infiltrativni rast je pružanje izdanaka i urastanje u okolno tkivo. To je  aktivan proces koji nastaje pod uticajem  ekstracelularnih proteolitičkih enzima, koji razaraju komponente ekstracelularnog matriksa, prije svega kolagen, fibronectin i glikoproteine.

Tokom rasta tumor prelazi iz „in situ“ u  invazivnu formu. Pri tome tumorske ćelije karcinoma probijaju bazalnu mambranu i ulaze u intersticijalno tkivo. Ćelije sarkoma, koje nastaju iz stromalnih ćelija probijaju okolne mišićne i druge membrane izazivajući infiltraciju  i razaranje susjednih struktura. Kad jednom uđe u stromu, tumor ima pristup krvnim i limfnim sudovima. Tada dolazi do proboja subendotelnih membrana, invazije i udaljenog širenja ekspanzije tumora.

Maligne ćelije imaju sposobnost aktivnog kretanja u regionu matriksa, koji je promijenjen djelovanjem proteolitičkih enzima. Pravac ovog kretanja može biti regulisan faktorima domaćina ili same tumorske ćelije. Pri tome ćelije stvaraju protruzije, pseudopodije.

Kad tumor jednom uđe u stromu, omogućen je pristup krvnim i limfnim sudovima. Dolazi do proboja subendotelnih membrana, invazije vaskularnih struktura, limfogene i hematogene diseminacije  tumora. Tumrske ćelije mogu da urastaju i prethodno postojće vaskularne strukture domaćina, ali novoformirani krvni sudovi, koji su često defektni, posebno lako bivaju invadirani.