Buka (štetno dejstvo buke na organizam)

Buka se definiše kao neprijatna slušna senzacija i ona u organizmu stvara različite štetne efekte. Ona obično ide sa visokom glasnosti oko 110-120 dB mada buka može imati i niže a i više vrijednosti. Buka obično podrazumijeva spektar zvukova različitih frekvencija te štetni efekti ne zavise samo od jačine nego i od visine tih zvukova.

Po svom karakteru buka može biti:

Kontinuirana buka – koja je stalna i ujednačena a može nastati djelovanjem jednog ili više izvora.

Isprekidana buka – nastaje iz jednog ili više izvora za nepravilnim i iznenadnim prekidima i ponovnim počecima. Njeno djelovanje je destruktivnije nego kod kontinuirane buke.

Impulsna buka – nastaje iznenada i vrlo brzo prestaje, to je npr. kod eksplozije i kod pucnja.

Djelovanje buke ide u dva pravca jedno je djelovanje direktno na slušne organe i oštećenje sluha tj. specifično dejstvo a drugo je nespecifično djelovanje.

Specifično djelovanje buke i oštećenje sluha

Dejstvo intenzivne buke u toku dužeg perioda stvara u slušnom aparatu poremećaje koji se manifestuju od lake nagluhosti u početku pa do potpune gluhoće na kraju.

U prvom stadiju – nakon recimo višegodišnjeg djelovanja buke mada može i za kraći period dolazi do oštećenja senzornih ćelija u bazalnom zavoju bazilarne membrane gdje se nalaze receptori za visoke tonove, to se djelimično objašnjava i time da je taj dio kohlee najslabije snabdjeven krvlju.

Promjene se manifestuju u vidu gubitka sluha u prostoru od oko 4000Hz visine i tako da se gubi sluh za jačinu do 50dB. Ta rupa u sluhu naziva se skotom.

U drugom stadiju skotom se još više proširuje ali kako se ti zvukovi u običnom životu ne slušaju još uvijek se te promjene ne primjećuju.

U trećem stadiju skotom se mnogo proširio i javljaju se subjektivne tegobe oslabljenog sluha za šapat i to obično traje više godina.

U četvrtom stadiju povećava se gubitak sluha za visoke tonove a sada su zahvaćeni i niski tonove pa se javljaju problemi u vidu otežane konverzacije i pacijenti se žale na zujanje u ušima.

Nespecifično djelovanje buke

Nije dovoljno ispitano ali je poznato da buka uzrokuje zamor, slabljenje pažnje, gubitak volje i raspoloženja a buka preko 110db stvara i poremećaje organa za ravnotežu.

Kod nekih bolesnika opisani su poremećaji ritma srca i promjene na ekg. A takođe su mogući poremećaji krvnog pritiska u smislu hiper ili hipotonije.