Ultrazvučna dijagnostika u neurologiji

Ultrazvučna metoda u neurologiji koristi se za pregled velikih krvnih sudova vrata i moždanih krvnih sudova, kao i za pregled parenhima i krvnih sudova mozga kod novorođenčadi i male djece. Ultrazvučni pregled krvnih sudova vrata i mozga prikazuje strukturne i hemodinamske karakteristike ovih krvnih sudova, analizom ultrazvučnih talasa reflektovanih o njihove zidove i eritrocite. Metoda je bezbolna i može se ponavljati tokom praćenja bolesnika.

Pregled krvnih sudova vrata i mozga

Ultrazvučni pregled omogućava uvid u morfološke osobine velikih arterija vrata: zajedničke, unutrašnje i spoljašnje karotidne arterije, vertebralne arterije i arterije subklavije. Uz to, obezbjeđuje uvid u strukturu zida arterije, tj. adventicije i intimomedijalnog kompleksa, čija normalna debljina iznosi do 1 mm. Najvažniji dio pregleda je utvrđivanje prisustva, lokalizacije, veličine i građe aterosklerotskog plaka. Posebno je važan pregled površine plaka, koja ukoliko je egzulcerisana postaje važan potencijalni izvor embolija u distalnim moždanim arterijama (tzv. arterijsko-arterijski embolizam).

Ultrazvučnim pregledom se može odrediti stepen suženja (stenoze) lumena arterije uslovljene plakom ili trombom. Stenoza koja sužava lumen više od 50% bitno smanjuje protok i tada se smatra hemodinamski značajnom stenozom. Od hemodinamskih parametara najvažnija je brzina protoka, koja omogućava izračunavanje volumena protoka i stepena stenoze.

Transkranijalnim doplerom (TCD) je moguća strukturna i hemodinamska analiza arterija mozga (srednje, prednje i zadnje moždane arterije, komunikantnih arterija, bazilarne arterije, intrakranijalnih dijelova vertebralne i unutrašnje karotidne arterije). Pored toga, moguće je registrovati tromboemboluse, dijagnostikovati i pratiti vazospazam kod subarahnoidalne hemoragije i dr. Koristi se i za utvrđivanje moždane smrti.

Ultrazvučni pregled mozga kroz otvorenu veliku fontanelu

U neonatalnu neurologiju uveden je ultrazvučni pregled mozga kroz otvorenu veliku fontanelu. Otvorena velika fontanela predstavlja dragocen akustički „prozor“ u mozak novorodjenog djeteta, koji omogućava prikaz struktura koje se nalaze ispod fontanele: lateralnih komora, treće i četvrte komore, germinativnog matriksa, jedra kaudatusa i talamusa. Metoda je neinvazivna i jednostavna za izvodjenje, a jedini nedostatak je što zavisi od veličine velike fontanele.

Primjena ove metode omogućava ranu i preciznu dijagnostiku hidrocefalusa, hipoksično-ishemičke encefalopatije, intrakranijalnog krvavljenja, tumora, cisti i vaskularnih anomalija mozga.