Visoko rizična trudnoća

Definicija

Rizične trudnoće su u širem smislu sve one trudnoće za koje se može pretpostaviti da mogu završiti pobačajem, smrću ili oštećenjem ploda. Osnovni faktori rizika su:

Dob, paritet i konstrukcija majke

• Mlade prvorotke (mlađe od 18 godina)
• Stare prvorotke (starije od 35 godina)
• Gojaznost
• Sužena karlica

Ranije neuspjele ili patološke trudnoće

• Spontani pobačaji
• Prijevremeni porodi
• Mrtvorođenost

Zahvati na materici

• Carski rez
• Namjerni prekid trudnoće
• Operacije na materici i grliću (prije trudnoće)
• Povišen krvni pritisak
• Infekcije mokraćnih kanala i druge bolesti bubrega
• Bolesti srca
• Bolesti štitne žlijezde
• Šećerna bolest

Bolesti trudnoće

• EPH gestoze
• RH imunizacija
• Gestacijski dijabetes
• Usporavanje fetalnog rasta
• Krvarenja u trudnoći
• Infekcijske bolesti
• Loše socio-ekonomske prilike, prekomjerni rad i nedovoljna i nepravilna ishrana

Gestacijski dijabetes

• Povećana vrijednost šećera u krvi, prvi put se javlja u trudnoći
• Test optrerećenja gukozom

Komplikacije:

• rađanje krupne djece
• smanjene vrijednosti šećera na rođenju
• smanjene vrijednosti Ca
• povećan bilirubin

Terapija:

• Praćenje vrijednosti šećera kod majke
• UZ praćenje djeteta i laboratorijskih parametara
• Pravilan način ishrane
• Insulin
• Umjerena fizička aktivnost
• Preporuka dojenja

Preeklampsija i eklampsija

Simptomi:

• Hipertenzija
• Edemi
• Proteinurija

Riziko faktori:

• Godine žene (<20, >35)
• Siromaštvo
• Višestruke trudnoće
• Oboljenje bubrega
• Hipertenzija
• Dijabetes
• Familijarna sklonost

Komplikacije:

• Edemi – prelazak tečnosti iz krvnih sudova u tkiva
• Mozak – edem mozga, smanjena koncentracija O2, konvulzije i koma
• Pluća – izljev, otežano disanje
• Jetra – oticanje jetre, HELLP sindrom
• Bubrezi – prskanje sitnih krvnih sudova uzrokuje proteinuriju
• Hipertenzija – vazokonstrikcija uzrokuje povećan udarni volumen a sve to dovodi to teških hemodinamskih poremećaja

Dijagnoza:

• Status ekstremiteta
• Mjerenje krvnog pritiska
• Mjerenje proteina u mokraći

Terapija:

• Odmor u krevetu, pažljivo praćenje u trudnoći i 2-4 dana poslije poroda
• Praćenje bebe – UZ
• Lijekovi za sniženje krvnog pritiska
• Završiti porod

Brižljivo praćenje trudnoće i blagovremeno prepoznavanje simptoma može spriječiti ozbiljnije forme preeklampsije.

Prijevremeni porođaji

Uzroci:

• Nizak socio-ekonomski status majke
• Pušenje
• Starost majke (<18, >40)
• Alkohol i droga
• Prethodni prijevremeni porođaji
• Nepravilna građa materice
• Neadkevatna građa i funkcija grlića materice
• Višestruke trudnoće
• Poverde majke
• Infekcije genitalnih organa

Dijagnoza:

• Kontrakcije sa ili bez prskanja vodenjaka
• Promjene na grliću (skraćenje, širenje)

Terapija:

• Anamneza
• Laboratorijski testovi
• Ginekološki pregled
• Uzimanje sekreta za bakteriološku analizu
• UZ pregled
• Tokolitici
• Kortikosteroidi
• Antibiotik

Preventivne mjere

Trudnice – prvi trimestar: Prvi pregled Anamneza, mjerenje krvnog pritiska i tjelesne mase, pregled dojki i bradavica, određivanje karličnih mjera, ginekološki pregled: pod spekulumom, bimanuelni, kolposkopski; uzimanje vaginalnog sekreta i citološkog nalaza po RA; utvrđivanje starosti trudnoće; određivanje termina porođaja, inspekcija donjih ekstremiteta, palpatorni pregled štitne žlijezde, testiranje na NIV, određivanje Rh faktora, određivanje krvne grupe, laboratorijska ispitivanja, zdravstveno vaspitni rad, u slučaju sumnje na visoko rizičnu trudnoću preduzeti odgovarajuće mjere, kod trudnih žena sa 35 i više godina savjetovati jednu od metoda invazivne prenatalne dijagnostike. Najmanje jedan pregled.

Trudnice – drugi i treći trimestar: Kontrolni pregled isti sadržaj kao kod prvog pregleda, uz dopunu: slušanje srčanih tonova ploda, određivanje stava i položaja ploda; skrining test na hiperglikemiju i hipertenziju; upućivanje na psihofizičku pripremu za porođaj. Najmanje četri pregleda

Ultrazvučni pregled Utvrđivanje stanja ploda i toka trudnoće. Tri puta

Patronažna posjeta Upoznavanje sa zdravstvenim stanjem žene, sagledavanje socio-ekonomskih i stambenih uslova; zdrvstveno-vaspitni rad uz davanje savjeta u vezi sa njegom, ličnom higijenom i pravilnom ishranom. Jedanput.

Preventivni stomatološki pregled Savjeti, fluor tablete. Jedanput

Trudnice-visoko rizična trudnoća: Kontrolni pregled Praćenje toka trudnoće i preduzimanje potrebnih mjera. Prema indikacijama- kontrola.

Ciljani pregledi:(genetska i druga ispitivanja) Rano otkrivanje faktora rizik za pravilan razvoj ploda.Prema indikacijama.

Patronažna posjeta: Upoznavanje sa faktorima rizika trudne žene i davanje savjeta u vezi sa higijensko dijetetskim režimom u toku trudnoće. Prema indikacijama.

Porodilja: Prvi pregled Ginekološki pregled; praćenje involucije materice, pregled dojki, zdravstveno vaspitni rad Jedanput poslije porođaja nakon šest nedjelja.

Kontrolni pregled Ginekološki pregled; utvrđivanje zdravstvenog stanja žene; zdravstveno vaspitni rad. Jedanput nakon šest mjeseci.