Medijastinum je ispunjen masnim i vezivnim tkivom pa mnogi tumori pokazuju predilekciju za ovaj prostor.
Medijastinum se dijeli na:
- Prednji medijastinum, čine ga: prednje-gornji medijastinum (ispred traheje) i prednje-donji medijastinum (ispred srca)
- Srednji medijastinum: zona srca, traheje, velikih krvnih sudova i limfnih žlijezda
- Zadnji medijastinum: iza traheje i srca, a ispred kičme
Klinička slika:
Primarni benigni tumori medijastinuma su asimptomatski i otkrivaju se slučajno. Kada se znaci jave, oni su posljedica veličine lokalizacije i načina rasta tumora.
- Kompresija na traheju: dispneja i kašalj
- Kompresija na velike bronhe: sekundarne pneumonije
- Kompresija na v. cava superior: venski zastoj u gornjem dijelu tijela
- Lezija n. recerensa: promuklost
- Pritisak na zadnji zid toraxa: dorzalni bol i interkostalne neuralgije
- Povrede n. phrenicusa: elevirana dijafragma
Osim simptoma uslovljenih lokalizacijom tumora, postoje i znaci vezani za specifičnu prirodu tumora: mijastenični sindrom (timom), znaci fistule kod perforacije cista… Maligne tumore prate opšti znaci (kaheksija, slabost, temperatura).
RTG:
Vide se kao ovoidne ili okrugle kompaktne mase vezane za sjenku sredogruđa, a na profilu se vide: napred, pozadi ili središno
Dijagnoza:
Osnovno je PA snimak, a dalje CT, NMR, UZ, po potrebi i angiografija, aortogfafija, kavografija… Neophodna je i biopsija (perkutana i medijastinoskopija, torakoskopija).
Liječenje:
Oko 30% medijastinalnih tumora je maligno. Operacijom benignih tumora postiže se izlječenje, dok svaki maligni tumor ima svoj terapijski protokol.
Prednji medijastinum
- retrosternalna struma
- tumori timusa
- teratomi
- lipomi
- limfomi
- perikardijalne ciste
- hemangiomi, limfangiomi
- semiomi, horiokarcinomi
- vaskularne lezije, aneurizme
- dijafragmalna hernija
Retrosternalna struma:
Benigne nodularne i difuzne strume mogu se u 1-3% širiti i retrosternalno. Tada se vide kao ograničeni inkapsulirani tumori sa poljima degeneracije i cistama. Većina je asimptomatska, rijetki su znaci kompresije traheje, v.cave ili ezofagusa.
Tumori timusa:
- Benigni tumori su lobulirane građe i dobro ograničeni
- Mogu maligno alterisati, kada dominira invazivan rast
- Kod 1/3 dominira mijastenični sy, ednokrina disfunkcija i imunološki ispadi
- RTG se vide kao ovalne sjenke uz sjenku srca i velikih krvnih sudova
- terapija je hiruška
Teratomi:
- Benigni tumori ili dermoidne ciste su germinativni tumori sa elementima ekto, mezo i endodermalne strukture
- Dobro ograničeni; nehomogene građe i često srasli sa okolinom
- Otkrivaju se slučajno ili zbog komplikacija (infekcije, fistula ili hemoragije)
- Maligni teratomi pokazuju više solidne strukture nego benigni tumori; često su veliki i lako se otkrivaju; najčešći su u 2. i 3.deceniji; prognoza im je izuzetno loša
Lipomi, fibromi:
- Rijetki su tumori
- Lipom u prednje-donjem medijastinumu neophodno je diferencirati od prednje dijafragmalne hernije sa prolapsom mezenterijuma i crijeva
Srednji medijastinum
- limfomi
- sarkoidoza
- tuberkuloza
- metastaze karcinoma
- bronhogene ciste
- hijatus hernija
Bronhogene, perikardijalne, ezofagealne ciste:
- Po patogenezi su slične i obložene su odgovarajućim epitelom
- Otkrivaju se slučajno ili kod komplikacija
- Perikardna cista; desni kardiofrenični ugao
- Bronhijalna cista; uz glavne bronhe
- Ezofagealna; u zadnjem medijastinumu
- Liječenje je hiruško
Limfomi:
- Su najčešći tumori medijastinuma;
- To su neoplazme retikuloendotelnog sistema
- Prikazuju se kao asimetrično uvećane limfne žlijezde ili masivni tumori srednjeg i srednje-donjeg medijastinuma
Zadnji medijastinum
- neurinomi
- oboljenja ezofagusa
- hladni apsces
- aneurizma aorte
- meningokele
Neurinomi:
- To su najčešći tumori zadnjeg medijastinuma
- Otkrivaju se slučajno ili zbog dorzalnog bola
- Vide se kao dobro ograničene ovalne mase uz kičmeni stub
- Češći su kod djece, kada su češće i maligni
