Anksiolitici

Anksioznost je psihička napetost, osjećaj tjeskobe i straha. Lijekovi koji uklanjaju te simptome nazivaju se anksiolitici. Pošto brabiturati u malim koncentracijama ovako djeluju oni su se prvi upotrebljavali. Međutim zbog njihovih opasnih nuspojava i razvoja novih lijekova potpuno su istisnuti i ne podrazumjevaju se pod anksioliticima nego se podrazumjevaju novi manje toksični lijekovi – benzodiazepini.

Mehanizam djelovanja Benzodiazepina

Potenciraju inhibitorno dejstvo GABE u CNS-u. smatra se da se vežu za endogene “benzodiazepinske” receptore koji se nalaze u neposrednoj blizini GABA receptora i povećavaju propusnost membrane za Cl- jone koji ulaze u neuron i dovode do hiperpolarizacije neurona zbog čega se smanjuje podražljivost. Potenciraju GABA-u tako što povećavaju učestalost otvaranja Cl- kanala posredovanjem GABA-e

Predstavnici

• hlorazepam (Librium ®)
• diazepam (Valium®, Apaurin®)
• klonazepam
• bromazepam
• oksazepam

Farmakokinetika

• liposolubilni spojevi, oralna upotreba
• vežu se za proteine krvne plazme (70-90%),
• akumuliraju u masnom tkivu
• neki imaju aktivne metabolite koji djeluju još dugo iza lijeka
• diazepam se u status epilepticus-u daje i intravenski

Farmakološko dejstvo

–          anksiolitičko-sedativno djelovanje

–          uklanjaju simptome anskioznosti

–          hipnotički učinak

–          u nešto većim dozama upotrebljavaju se kao hipnotici (pomažu spavanje)

–          skraćuju vrijeme uspavljivanja a skraćuju REM

–          kad se upotrebljavaju duže od 7 dana učinci se polako gube ali isto tako REM se naglo produžava ako se naglo prestanu uzimati

–          hipnotici su privremeno rješenje i nema opravdanja za dugotrajniju upotrebu

–          smanjenje mišićnog tonusa

–          smanjuju spazam skletnih mišića što se ponekad pokaže korisnim kod različitih spastičnih bolesti ali su zato kontraindicirani kod mijastenije gravis.

–          antikolvuzivno djelovanje

–          klonazepam se našao korisnim kod liječenja nekih oblika epilepsije

–          diazepam u status epilepticus

Nuspojave

–          akutna toksičnost – nekada se uzmu radi samoubistva u prekomjernoj dozi ali uvode čovjeka u dubok san sličan komi bez težih poremećaja respriacije i kvs-a što im je glavna prednost nad barbituratima – ugrožavaju život samo kad se uzmu sa nekim drugim depresorima cns- kao što je alkohol. Imaju i svog antidota – fumazenil koji antagonizira učinke benzodiazepama a primjenjen sam nema farmakološkog dejstva

–          nuspojave – pospanost, konfuzija, poremećaj motoričke koordinacije – ne vozi!

–          Akumulacija – masno tkivo, dugo djelovanje

–          tolerancija i ovisnost – blaži oblik tolerancije (ne uzrokuju indukciju enzima), dovode do ovisnosti ali pri dužoj primjeni i blagi su simptomi apstinencije.