Angina je sindrom koji može biti prouzrokovan upalom ili nekim drugim procesom na krajnicima i njihovoj okolini. Vodeći simptomi bolesti su bol, otežano gutanje i febrilnost. Pod pojmom angina podrazumijeva se upala tonzila i njihovog okolnog tkiva za razliku od tonzilitisa koji je striktno ograničen na krajnike.
Etiologija
Etiologija angina je raznovrsna. Mogu ih izazvati
- bakterije (streptokoki, stafilokoki, difterični bacili. pneumokok, fuziformni bacili i dr.),
- virusi (prehlade, influence, enterovirusi, herpes simpleks virusi),
- fungi (monilia) i
- neki drugi patološki procesi (maligni tumori, leukoze, agranulocitoza).
Patogeneza
Prema patogenezi angine mogu biti primarne i sekundarne.
- Primarna angina je upala krajnika primarna manifestacija bolesti i svi simptomi su u vezi sa ovom lokalizacijom procesa. Uzročnik bolesti dospijeva putem usne ili nosne šupljine do tonzila koje predstavljaju barijeru i filter za dalje širenje infekta. Ovakav način infekcije je karakterističan za hemolitički streptokok, difterični bacil, bacil tularemije i za veliki broj virusa.
- Sekundarna angina, nastaje u toku nekog drugog oboljenja kao njegova manifestacija na krajnicama (luetična angina. angina u toku agranulocitoze, leukoza, uremije, virusna oboljenja gornjih respiratornih puteva). Kod metastatskih angina uzročnici ne ulaze preko usne ili nosne šupljine, već postoje druga ulazna vrata infekcije, a tek sekundarno putem krvi dospiju do tonzila ili ždrijela. Primjer za to su Digetove ulceracije kod trbušnog tifusa, angine u toku sekundarnog luesa i dr.
Klinička slika
Kod angina se javljaju tri vrste simptoma: lokalni. paralokalni i opšti.
- Lokalni simptomi – Vodeći lokalni simptom je gušobolja a klinički nalaz u guši, uglavnom ovisi od uzročnika koji je prouzrokovao anginu.
- Paralokalni simptomi se manifestiraju kao povećanje limfnih žlijezda (adenitis) i okolnog tkiva (periadenitis).
- Opšti simptomi su različitog intenzitet.a i posljedica su i infekcije i intoksikacije.
Prema lokalnom nalazu, angine mogu pokazivati različitu morfologiju.
- Kataralna angina (superficijalna, eritematozna) se karakteriše crvenim i otečenim krajnicima i okolnom sluznicom ždrijela. Gnojnih naslaga nema. Kataralne angine najčešće izazivaju streptokoki, meningokoki, hemofilus i virusi.
- Lakunarna angina – ima u lakunama i kriptama krajnika gnojne čepiće ili tračke gnoja žućkastobjeličaste boje. Sluznica ždrijela i krajnika je otečena i hiperemična. Uzročnici su streptokoki, stafilokoki i drugi gnojni uzročnici.
- Lakunarna konfulentna – Ako je eksudacija jača i pojedini čepići konfluiraju (lakunarna konfluentna), onda se mogu na krajnicima stvoriti gnojne naslage, koje se lako skidaju, razmazuju među špatulama i otapaju u vodi, pošto su građene od gnoja i nekrotičnog tkiva.
- Ulcerozna angina – Na sluznici ždrijela i krajnika nalaze se pliće ili dublje ulceracije (ulcerozna angina), čije je dno pokriveno žućkastosmeđim naslagama i podrivenim rubovima. Najčešći uzročnici ovih angina su borelija (Vincent) i fuziformni bacili.
- Pseudomembranozna angina – Na tonzilama ponekad i na nepčanim lucima nalaze se sivkastobjeličaste naslage koje se teško skidaju i kod toga pokušaja krvare (pseudomebranozna angina). Ove naslage se ne razmazuju među špatulama i ne otapaju se u vodi, jer su pretežno građene od fibrina i nekrotičnog epitela.
- Vezikulozna angina – Ako se na upaljenoj sluznici nepčanih lukova nadu sitne vezikule okružene crvenim prstenom (vezikulozna angina) a koje brzo prskaju ostavljajući veoma plitke, površne ulceracije onda je to tipičan nalaz za virusne angine (herpangina, angina herpetica).
- Mikotične angine – se karakteriziraju pojavom bjeličastih naslaga koje konfluiraju i vrlo lako se skidaju. Lokalizirane su osim na tonzilama i na okolnoj bukalnoj sluznici, na ždrijelu i nepčanim lukovima.
Streptokokne infekcije tonzila i ždrijela mogu pokazivati različite kliničke tokove ovisno o uzrastu oboljelih.
- Kod dojenčadi i male djece u prvoj i drugoj godini života streptokokne infekcije imaju subakutni početak sa protrahiranim tokom. Česte su gnojne komplikacije. Bolest protiče obično pod slikom nazofaringitisa sa dugotrajnim temperaturama. Najčešća gnojna komplikacija je supurativni otitis.
- Kod uzrasta između 3 i 4 godine, ova infekcija ima akutan početak sa izraženim kataralnim tonzilitisom i visokom temperaturom. Rijetke su gnojne komplikacije. Međutim, komplikacije sa strane zglobova, srca i bubrega su daleko češće. Šarlahni egzantem kod ovog uzrasta je vrlo čest.
- Kod veće djece i odraslih javlja se češće lakunarna, lakunarnokonfluentna i pseudomembranozna angina. Makulozni (šarlahni) egzantem je prilično rijedak.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničke slike, krvne slike i izolacije uzročnika sa sluznice ždrijela. Dolazi u obzir i ispirak ždrijela i eventualno serološke pretrage, ako su u pitanju angine virusne etiologije.
Diferencijalna dijagnoza
Etiološka diferencijalna dijagnoza je ponekada dosta teška. Za praksu je najvažnije razlikovati streptokoknu od stafilokokne angine. Stafilokokna angina je obično pseudomembranozna. Ukoliko je rezistentna na terapiju sa pencilinom, svaka pseudomembranozna angina je suspektna na stafilokoknu.
Plaut-Vincentova angina se javlja sporadično, vrlo rijetko grupno (za vrijeme rata u logorima, zbjegovima). Uzročnik je Borellia Vincenti i Bacillus fusiformis. Po svom toku je blago oboljenje sa diskretno izraženim opštim siptomima. Lokalni proces je obično unilateralan na tonzilama i karakterizira se nekrotičnim promjenama, ispod kojih se nalazi duboki ulkus obložen zelenkasto-sivim naslagama koje imaju specifičan miris. Bolest ima protrahirani tok i traje 3 do 4 sedmice.
Angina herpetica se karakterizira pojavom vezikula na sluznici tonzila, ždrijela i nepčanih lukova. Slična je herpangini, ali kod ove nedostaju herpes labialis i herpes nasalis.
Terapija
Terapija angina je specifična i simptomatska Specifična terapija ovisi od uzročnika koji je doveo do angine Pošto je hemolitički streptokok uzročnik oko 30% svih angina, najlogičm.je je terapiju započeti sa penicilinom. U prilog penicilinskoj terapiji ide i činjenica da penicilin djeluje i na neke druge bakterije koje mogu biti uzročnici angina. Penicilin se daje u obliku bipenicilina i ekstencilina parenteralno i u obliku penicilina V peroralno. Terapija treba da traje 5 do 6 dana, a kod angina izazvanih streptokokima 10 dana. Ukoliko se penicilin pokaže bezuspješnim, onda ga treba zamjeniti antibiotikcm širokog spektra. ili prema antibiogramu. Za angine čiji su uzročnici virusi ne postoji specifična terapija. Dolazi u obzir samo simptomatsko liječenje. Difterična angina se liječi antidifteričnim serumom i antibioticima. Mikotične angine antifugalnim antibiodcima (nistatin, amfotericin B). Simptomatska terapija se sastoji iz higijene usne šupljine, ispiranja čajem od kamilice, stavljanjem hladnih obloga oko vrata i davanjem analgetika i antipiretika.
I wanted to thank you for this excellent read!! I definitely enjoyed every little bit of it. I have you bookmarked your site to check out the new stuff you post.