Silikotuberkuloza

Je oboljenje izazvano udisanjem prašine kvarca.

Silikotuberkuloza nije ni tuberkuloza ni silikoza, već posebno oboljenje koje ima svoju etiopatogenozu, patoanatomski supstrat, svoju kliničko-radiografsku sliku, evoluciju, odnosno prognozu i ocjenu radne sposobnosti.

U mediko-legalnom smislu o silikotuberkulozi kao profesionalnom oboljenju, može se govoriti samo onda, ako se u rtg slici pored tuberkuloznih jasno vide i silikotične promjene, bar prvog stadijuma silikoze.

Klasifikacija silikotuberkuloze

Postoje brojne klasifikacije silikotuberkuloze, ali sa aspekta ocjene radne sposobnosti određen značaj ima  Husten-ova  klasifikacija:

1. Komplikovana silikotuberkuloza (Silicotuberculosis complicata), odlikuje se istovremenim postojanjem specifičnog  i silikotičnog procesa koji su anatomski odvojeni a svaki ima svoju posebnu evoluciju i prognozu.
2. Kombinovana silikotuberkuloza (Silicotuberculosis combinata) se karakteriše istovremenim  razvojem silikotičnog i specifičnog procesa na istom mjestu u plućima. Lezije oba procesa su intimno izmješane, te se na histološkom  preparatu mogu naći plaže čistog kazeuma, silikotični nodulusi, zdrav parenhim i perilezioni emfizem.

Klinička slika:

• neadekvatan umor
• temperatura
• znojenje
• mršavljenje
• probadanje u grudima
• kašalj i iskašljavanje gnoja

Fizikalni nalaz:

• skraćen plućni zvuk
• baze slabo pokretne
• produžen ekspirij sa polifonim zviždanjem
• restriktivni opstrukcijski sindrom
• sputum pozitivan na tbc

RTG

karakteristične za silikozu i tuberkulozu:

• promjene u gornjim plućnim poljima – fibrocistične promjene i čvorići
• srednja i donja plućna polja – tbc nakalmljena na silikozu

Laboratorij:

Ubrzana SE, hipoalbuminemija i povećanje gama globulina, govori  u prilog postojanja  specifične  komponente. Drugi  momenat, mnogo važniji,  naročito u  procijeni  aktiviteta silikotuberkuloznog procesa, je kultura sputuma ili želudačnog sadržaja na podlozi Lowenstein sa rezultatima bacilarne rezistencije.

Reumatodina silkatoza Sy Caplan

Također je oboljenje izazvano udisanjem prašine kvarca.

Okruglaste i dobroograničene sjene promjena od 0.5 do 5 cm rasute po periferiji pluća.

Klinička slika:

• pozitivna radna anamneza
• pozitivni laboratorijski nalaz u smislu reumatoidnog artrisa
• pozitivan RTG nalaz u smislu reumatoidnog artritisa
• pozitivan RTG nalaz na plućima

Ocjena radne sposobnosti oboljelih od silikoze

1. mikronodularni tip silikoze i silikotuberkuloze: ne smije raditi gdje ima u atmosferi slobodnog SiO2, prozvodne prašine, industrijskih gasova i para. Poslovi bez fizičkih opterećenja.
2. makronodularni stadij: sve kao predhodno uz skraćeno radno vrijeme
3. pseudotumorozni stadij: penzioniše se