Trudnoća i porođaj kod dijabetičarki

Trudnoca
Trudnoca

Zdrave žene sa lakoćom i bez poremećaja metabolizma podnose ovo opterećenje endokrinog pankreasa koje stvara trudnoća. Nasuprot tome, žene sa potencijalnom, latentnom ili evidentnom insuficijencijom endokrinog pankreasa, zavisno od deficita insulina, ispoljavaju u graviditetu slabije ili jače izražene poremećaje metabolizma ugljenih hidrata, sa simptomatologijom šećerne bolesti, gotovo istovetnom kao i kod negravidnih dijabetičnih bolesnica.
To je i razlog što se kod mnogih žena tek u trudnoći otkriju početni oblici ove bolesti
Podela dijabetesa kod trudnica
U pogledu dijabetesa razlikuju se dve grupe trudnica:

  • prva, u kojoj su žene koje prije trudnoće nisu pokazivale nikakve simptome
  • druga, u koju spadaju bolesnice sa manifestnim dijabetesom prije trudnoće

KOD ŽENA PRVE GRUPE, mogu se u trudnoći javiti izvjesna stanja koja ukazuju da te žene mogu oboljeti od dijabetesa u kasnijem životu. U ta stanja spadaju: potencijalni dijabetes ili predijabetes i latentni dijabetes.
 Potencijalni dijabetes nema klasičnih niti bilo kakvih simptoma bolesti, pa je čak i test tolerancije glukoze negativan. U anamnezi takvih trudnica postoje podaci genetske predispozicije, jer su obično oba roditelja dijabetičari, a majka je rađala džinovske plodove (preko 5 000 g).
 Latentni dijabetes. U ovoj grupi trudnica nema klasičnih znakova šećerne bolesti, a test tolerancije glukoze je negativa ali je pozitivan u stresnim situacijama (šok, stanje poremećenog trudnoće, puerperijum).
 Gestacioni dijabetes – je poseban oblik latentnog dijabetesa. To je prolazan oblik bolesti kod koga je test tolerancije glikoze u trudnoći pozitivan. Javlja se samo u trudnoći i nestaje posle porođaja. Žene kod kojih se javlja, mogu da u kasnijem životu postanu dijabetičarke.

DRUGOJ GRUPI ŽENA TRUDNICA bolesnice sa jasnim kliničkim znacima i simptomima. Većina takvih žena i prije trudnoće zna za postojanje bolesti, pa još prije trudnoće ili u toku ranog trudnoće konsultuje lekara da li smije da zatrudni i kako da se ponaša u trudnoći.
Radi lakše i bolje orijentacije u dijagnostičkom i terapijskom smislu, a i u smislu prognoze, Priscille White podijelila je manifestni dijabetes kod trudnica u nekoliko grupa. Prema toj podeli
Grupa bolest počela kad je bolesnica … godina bolest traje … godina vidljive komplikacije
A tzv. hemijski dijabetes, samo pozitivan glukozo tolerans i nešto veća glikemija ujutro
B bila starija od 20 duže od 10
C bila mlađa od 10 od 10 do 19 nema vaskularnih komplikacija
D bila mlađa od 10 traje više od 20 znaci vaskularnih oboljenja nogu
E bila mlađa od 10 traje više od 20 na rtg kalcifikacija karličnih arterija
F vaskularne promjene na bubrezima
R aktivna proliferativna retinopatija

 grupa A predstavlja najlakši oblik bolesti, takozvani hemijski dijabetes, kada se dijagnoza postavlja samo na osnovu pozitivnog testa tolerancije glukoze i nešto veće jutarnje hiperglikemije.
 grupu B bolesnice sa trajanjem bolesti duže od 10 godina, a bolest je počela kad je trudnica bila starija od 20 godina.
 grupi C trudnice kod kojih je bolest počela dok nisu imale ni 10 godina života, a traje između 10 i 19 godina. Kod ovih bolesnica nema vaskularnih komplikacija.
 grupa D bolesnice kod kojih je bolest počela prije nego što su napunile deset godina života, a traje više od 20 godina. Kod njih postoje znaci vaskularnog oboljenja nogu.
 grupe E – bolest je počela prije desete godine života, traje duže od 20 godina, a na rendgenu se vide kalcifikacije karličnih arterija.
 grupe F prisutne su vaskulame promjene na bubrezima, a u
 grupi R postoji aktivna proliferativna retinopatija.

Sve to bitno se izmjenilo nabolje uvođenjem insulina jer su do tada dijabetičarke rijetko ostajale trudne a i kada bi zatrudnile smrtnost trudnica bila je veoma visoka. Mada su i sada spontani abortusi kod dijabetičarki češći nego kod zdravih (zbog hipoksije i hiperglikemije), savremenim lečenjem dijabetesa, pruža se mogućnost da zatrudne i da rađaju.
Zbog opasnosti od teratogenog dejstva trudnicama se ne daju oralni antidijabetici već se isključivo liječe dijetom, a ako to nije dovoljno onda inzulinom.

U svakom slučaju, može se sa sigurnošću reći da je trudnoća kod dijabetičarki – trudnoća visokog rizika za trudnixu, a pogotovu za plod. Majci prijeti pogoršanje bolesti, opasnost od dijabetične kome a plodu intrauterina smrt u posljednjim sedmicama trudnoće ali i smanjena otpornost u prvim danima po rođenju, praćena visokom smrtnošću novorođenčeta i odojčadi.

Glikozurija u malom stepenu može da se zapazi u prvim mesecima i kod zdravih trudnica, jer je u to vrijeme kod nekih žena snižen prag izlučivanja glukoze. Isto tako, u poslednjem mjesecu trudnoće i u babinjama kod izvjesnih trudnica i babinjara može da se nade i galaktozurija, što može biti razlog lažnom pozitivnom rezultatu u pogledu glukoz

Dijabetična koma u trudnoći – Ako je, pak, kod trudnica došlo do znatnog povišenja glikemije ili čak i do dijabetične kome i pojave ketonskih tela u mokraći, energičnom intravenskom i intramuskularnom primenom insulina, uz davanje malih doza glikoze, treba nastojati da se stanje trudnice poboljša. Pri tom, ako se u toku terapije predozira količina datog insulina, može nastupiti hipoglikemični šok, koji se suzbija intravenskim davanjem glikoze ili davanjem Šećera per os.
Dijabetična koma u porođaju – Kao i u trudnoći, dijabetična koma može se javiti u samom porođaju. I tada ona predstavlja veliku opasnost po majku i plod, te je treba energično suzbijati.
Malformacije na plodu radi dijabetesa – Zbog hipoksije i hiperglikemije, češće se nego inače, sreću malformacije na plodovima u prvom trimestru trudnoće sa konsekutivnirn spontanim abortusima ili prijevremenim porođajima i rađanjem mrtvih plodova u trećem trimestru trudnoće. Zbog toga dijabetičarke u toku trudnoće treba povremeno hospitalizovati uz redovnu kontrolu glikozurije, glikemije i uz traženje eventualnih malformacija na plodu pregledima pomoću ultrazvuka.

U trećem trimestru povećavaju se potrebe trudnice za insulinom zbog antiinsulinskog dejstva HPL-a čije se lučenje u posteljičnim čupicama u to vrijeme povećava. Pred kraj trudnoće, iz neobjašnjivih razloga u dosta velikom procentu (oko 20%) može da nastupi intrauterina smrt ploda.
Dijabetične bolesnice nose i rađaju veoma krupnu, ponekad džinovsku decu, što može uzrokovati znatne komplikacije u porođaju i zahtevaju neku od akušerskih operacija.

Porođaj kod žena, obolelih od dijabetesa, po pravilu, treba sprovesti vaginalnim putem. Zbog krupnijih plodova koji mogu uzrokovati izvjesnu nesrazmeru u odnosu na porođajne puteve, tok porođaja može biti teži i duži, a mogu se javiti i izvjesne akušerske komplikacije koje zahtevaju aktivnu akušersku pomoć, kao što je dovršenje porođaja ručnom ili instrumentalnom ekstrakcijom ploda. Carski rez se može primeniti samo pri postojanju nesrazmere većeg stepena, kada za to postoje druge opravdane akušerske indikacije. U svakom slučaju treba bolesnice od dijabetesa hospitalizarati 30 dana prije termina očekivanog porođaja

Smrtnost novorođenčadi i odojčadi – Osim visokog procenta intrauterine smrti plodova u posljednjim sedmicama trudnoće, veliki broj novorođenčadi umire u toku ili neposredno po porođaju. Jedan od razloga tome je težak porođaj zbog toga što dijabetičarke rađaju krupnu decu, a drugi što su ta deca, iako krupna, manje otporna na traumu i ostale štetne nokse koje mogu da ih zadese. Izgleda da je neotpornost novorođenčadi dijabetičarki u izvjesnoj meri posljedica postpartalne hipoglikemije koja se javlja prvih dana po rođenju.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


Ova web-stranica koristi Akismet za zaštitu protiv spama. Saznajte kako se obrađuju podaci komentara.