Neuron – anatomija i fiziologija neurona

Motoneuron
Motoneuron

Neuron je osnovna morfofunkcionalna jedinica građe nervnog sistema. Morfološki na njemu razlikujemo tijelo (somu), koja sadrži jedro i organele, te 2 vrste nastavaka, kratke (dendrite), i duge (aksone).

Na aksonu razlikujemo aksonski brežuljak , aksonsko vlakno i aksonski završetak ili telodendron.

Funkcionalno neuron možemo podijeliti na:

  • receptivni dio: dio koji prima podražaj – to su tijelo i dendriti,
  • konduktivni dio: dio koji prenosi podražaj- to je akson.

Da bi se mogle vršiti ove funkcije, na neuronu su raspoređeni jonski kanali.

Pasivni jonski kanali su raspoređeni po cijelom neuronu. Napon ovisni jonski kanali, koji su neophodni za nastanak  akcionog potencijala su raspoređeni duž aksona, dok su medijator-ligand ovisni jonski kanali raspoređeni duž tijela i dendrita. Njihovim otvaranjem nastaje lokalna promjena potencijala, koja se ne širi, ali ako je dovoljnog intenziteta može izazvati pojavu akcionog potencijala na aksonskom brežuljku, koji će se širiti duž aksona. Širenja akcionog potencijala duž nervnih vlakana ovisi o vrsti nervnog vlakna. Postoje debela i tanka nervna vlakna. Debela su vlakna mijelinizirana, a tanka su nemijelinizirana.

Kod mijeliniziranih vlakna, osnovu čini akson, a membrana aksona zapravo je vodljiva membrana, koja provodi akcioni potencijal. Središnji dio axona ispunjava aksoplazma, viskozna intracelularna tečnost. Oko axona se nalazi mijelinska ovojnica. Na razmacima od 1-3 mm uzduž aksona, mijelinsku ovojnicu prekidaju Ranvierovi čvorovi.

Mijelinsku ovojnicu oko aksona sačinjavaju Schwannove ćelije. Na mjestu na kojem se sastaju dvije Schwannove stanice nalazi se maleno područje bez izolacije, a to su upravo Ranvierovi čvorovi.

Akcioni potencijal se javlja samo na tim čvorovima i dalje se prenosi od čvora do čvora. To se zove skokovito vođenje i korisno je iz dva razloga. Prvo, povećava se brzina širenja impulsa u mijeliniziranim vlaknima do 50 puta. Drugo, štedi se energija aksona. Naime, depolarizuju se samo suženja – čvorovi, pa se gubi 100 puta manje jona nego inače.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


Ova web-stranica koristi Akismet za zaštitu protiv spama. Saznajte kako se obrađuju podaci komentara.