Akutni bakterijski meningitis

Definicija

Akutni bakterijski meningitis (akutni purulentni meningitis) predstavlja gnojno zapaljenje moždanica i subarahnoidalnog prostora čiji su uzrok razlilčite bakterije.

Etiopatogeneza

Uzročnici mogu biti razne bakterije. Bakterije dospjevaju u subarahnoidalni prostor hematogenim putem, tokom septikemije ili kao metastaze iz infektivnih žarišta srca, pluća i drugih organa, ili širenjem iz okolnih struktura (septička žarišta lobanje i kičmenog stuba, sinuzitisi, otitisi, osteomijelitisi, absces mozga). Meningokokne bakterije (N. meningitidis) mogu povremeno da dospiju do moždanica direktno iz nazofaringsa kroz sitastu ploču na bazi lobanje.

Klinička slika

Kod meningokoknog purulentnog meningitisa početak je sličan kao i kod drugih formi meningitisa: groznica, povišena temperatura (i do > 40ºC, mada na početku temperatura može da bude i normalna), glavobolja, bol u leđima, mučnina sa povraćanjem, ukočen vrat (meningealni znaci ne moraju da budu pozitivni kod jako male djece, starijih i komatoznih bolesnika) i prostracija.

U početku bolesnik je razdražljiv, ali kasnije može da postane apatičan, sa pogoršavanjem stanja svjesti do stupora i kome. Kod djece je karakterističan oštar plač sa vriskom (meningealni plač). Rjeđe, tok može da bude fulminantan, sa brzim razvojem duboke kome. Konvulzivni napadi mogu, posebno kod djece, da budu rani simptom, dok su fokalni neurološki znaci rijetkost. Pregled očnog dna može u početku da bude uredan, ali se edem papile po pravilu razvija ako meningitis perzistita duže od nedelju dana.

Bakterijski meningitisi su urgentna stanja sa visokom stopom mortaliteta. Posebno meningokokni meningitis može veoma brzo da napreduje. Ako postoji razlog da se na njega sumnja, posebno ako se razvije i petehijalna ospa, liječenje treba odmah započeti bez čekanja da se dijagnoza potvrdi lumbalnom punkcijom.

Dijagnoza

Dijagnoza se postavlja kliničkim pregledom, neurološkim pregledom i lumbalnom punkcijom.

Liječenje

Liječenje prvenstveno podrazumjeva hitnu primjenu odgovarajućeg antibiotika. Primjena kortikosteroidne terapije (deksametazon), prije ili uporedo sa prvom dozom antibiotika i dalje tokom 2 do 4 dana, kod bolesnika sa bakterijskim meningitisom (posebno Strepotococcus pneumonie) smanjuje mortalitet i posljedice bolesti.