Risperidon

Djelovanje

Risperidon (Prospera) pripada u novu skupinu antipsihotika – derivate benzizoksazola. Selektivni je monoaminergični antagonist jedinstvenih svojstava. S pomoću uravnoteženoga središnjeg blokiranja serotoninskih i dopaminskih receptora smanjuje vjerojatnost ekstrapiramidalnih nuspojava, te proširuje terapijsko djelovanje na negativne i afektivne simptome shizofrenije.

Indikacije

Liječenje bolesnika sa shizofrenijom, uključujući prve epizode psihoza, akutne shizofrene egzacerbacije, hroničnu shizofreniju i druga psihotična stanja s izraženim pozitivnim i/ili negativnim simptomima, a također olakšava i afektivne simptome vezane uz shizofreniju. U hroničnih shizofrenih bolesnika indiciran je i za dugotrajnu terapiju u svrhu prevencije relapsa.

Upozorenje

Oprez je potreban u bolesnika s kardiovaskularnim bolestima, epilepsijom, Parkinsonovom bolešću, te u gerijatrijskih bolesnika i u bolesnika sa zatajivanjem bubrega ili jetre u kojih je potrebno dozu smanjiti. Risperidon može ometati budnost te je stoga potrebno upozorili bolesnike da za vrijeme primjene lijeka ne upravljaju motornim vozilima i strojevima.

Kontraindikacije

Preosjetljivost na lijek, trudnoća i dojenje.

Nuspojave

• česte: nesanica, nemir, anksioznost, glavobolja.
• Manje česte: pospanost, umor, vrtoglavica, poremećaji koncentracije, konstipacija, dispepsija, mučnina/povraćanje, bol u trbuhu, zamućen vid, prijapizam, poremećaji erekcije, ejakulacije i orgazma, inkontinencija urina, rinitis, osip i druge alergijske reakcije.

Vjerojatnost induciranja ekstrapiramidalnih simptoma manja je nego kod klasičnih neuroleptika. Može doći do porasta koncentracije prolaktina u plazmi koji je ovisan o dozi, porasta tjelesne mase, edema, porasta razine jetrenih enzima, ortostatičke hipotenzije, refleksne tahikardije ili hipertenzije, poremećaja u krvnoj slici. U nekim slučajevima mogu se pojaviti: sindrom pretjerane sekrecije ADH, kasna diskinezija, maligni neuroleptički sindrom, poremećaj termoregulacije i konvulzije.

Predoziranje

Simptomi su pospanost i sediranost, hipotenzija i tahikardija, te ekstrapiramidalni simptomi, promjene EKG-a.

Doza:

Uobičajena optimalna doza je 4-8 mg/dan. Doze više od 10 mg/dan nisu se pokazale učinkovitijim od nižih doza, a mogu uzrokovati ekstrapiramidalne simptome. Doze veće od 16 mg ne treba primjenjivati. Risperidon se može davati jednom ili dvaput na dan, a na početku liječenja dozu treba titrirati. U starijih osoba, kod bolesti bubrega i jetre preporučuju se doze niže od 1-2 mg 2 x na dan.