Krvarenje iz gornjeg dijela probavne cijevi pojam je koji označava pojavu krvi u probavnoj cijevi do Treitzovog ligamenta. Incidencija bolesnika s krvarenjem u zemljama zapadne Europe iz gornjeg dijela probavne cijevi iznosi između 47 do 60 bolesnika na 100.000 stanovnika godišnje. Usprkos napretku u endoskopskom i farmakološkom liječenju ovih bolesnika, mortalitet se nije značajnije izmijenio i iznosi oko 10%. Razlog tomu je starenje populacije, uz prateće kardiovaskularne, respiratorne i kardiocerebralne bolesti i povećanu potrošnju nesteroidnih antireumatika u ovoj dobnoj skupini.
Uzroci krvarenja su:
- upalni i maligni procesi
- hemijske i mehaničke traume
- ulkus
- erozivni gastritis i gastroduodenitis
- varixi jednjaka
Krv ističe u:
- lumen organa
- zid organa (hematom)
- trbušnu duplju (hematoperitoneum)
Masivno krvarenje je praćeno hematemezom i melenom dok okultno krvarenje je praćeno sideropenijskom anemijom, a dokazuje se laboratorijski i radiosenzitivno markiranim eritrocitima.
Hematemesis
Hematemeza je povraćanje krvi. Ako je krv sveža ona je crvena i tečna, a dijelom zgrušana. Krv koja se zadržava u želucu dolazi u dodir sa HCl i dešava se hemostaza, pa ova krv ima upadjivo tamnu, mrku boju, poput taloga kafe.
Melena
Melena je crna, neformirana stolica, smolasta poput katrana, glatke i svetlucave površine, otužnog mirisa. Međutim, crnu stolicu imaju i osobe koje su dugo patile od opstipacije, a prethodno su konzumirale čokoladu, dosta mesa, preparate željeza, ali kod tih osoba stolica je formirana i čvrsta. Po život opasan gubitak krvi je preko 1500ml.
Simptomi jakih krvarenja
- iznenadna pojava vrtoglavice
- klonulost
- blijedilo
- hladan znoj
- tahikardija
- smanjenje krvnog pritiska
- hladni blijedi ekstremiteti
- bledilo usana
- neprijatan zadah
Tokom prvih sat, nema značajnijih promjena krvne slike dok setTokom naredna 24-48h, broj eritrocita pada na 2×10 na 12/l, a hematokrit 0,30.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja endoskopskim pregledom.
Terapija
- Borba protiv šoka: nadoknada izgubljene tečnosti
- Zaustavljanje krvarenja:odmah se uvodi sonda u želudac i vrši se sukcija, svakih 6h dati 500ml krvi, fibrinogen i trombocite.Zza privremeno zaustavljanje krvi uključiti Vazopresin 20 i.j u 150ml 5% dextroze; ova doza se može ponoviti svakih 30 minuta. Stalno se vrši sukcija želudačnog sadržaja (obezbojenje znači da je krvarenje zaustavljeno)
- Antibiotici
