Fluor
Esencijalni je mikroelemenat značajan za rast i razvoj skeleta, fertilitet i prevenciju karijesa. U organizmu pored zuba i kostiju neznatno se nalazi u ostalim ćelijama. Glavni izvor fluora je voda, iako ga ima u svim namirnicama. Pretjeran unos dovodi do fluoroze koja se manifestuje tamnim pjegama na zubnoj gleđi. Siguronosni i dovoljan dnevni unos fluora za odrasle iznosi 1,5-4,0 mg/dan. U trudnoći od četvrtog mjeseca se preporučuje primjena tableta od 1 mg dnevno, djeci do 4 godine 0,5 mg, a iznad 4 god. 1 mg fluora/dan.
Molibden
Kao elemenat u tragovima nalazi se u svim tkivima i esencijalan je za funkciju enzima ksantin oksidaze, koja mobilizira željezo iz rezervi u jetri i aldehid oksidaze, neophodne za oksidaciju masti. Izvor su: meso, mahunarke, integralne žitarice, tamnozeleno lisnato povrće. Dobro se resorbira iz gastrointestinalnog trakta i skladišti u jetri. Preporučen dnevni unos je 150-500 μg.
Selen
Prisutan je u malim količinama u skoro svim tkivima kao esencijalna komponenta 3 enzima i prirodni antioksidans. Potreban je u proizvodnji prostaglandina i odlaže oksidaciju višestruko zasićenih masnih kiselina. Deficit uzrokuje mišićnu distrofiju i faktor je rizika u nastanku ishemijske bolesti srca i karcinoma. Pozitivni efekti selena su smanjenje ateromatoznih promjena i agregacije trombocita, a toksični, izazvani suplementacijom, dermatitis s pruritusom, periferne parestezije, hiperrefleksija, konvulzije, paralize i opšti poremećaji motorike, te karakteristični miris bijelog luka u izdahnutom vazduhu. Iz tla ulazi u lanac ishrane i izvor su ribe, školjke, pivski kvasac, žitarice, žitne pahuljice i mliječni proizvodi. Nedostatak selena dovodi do gubljenja elastičnosti tkiva i bržeg starenja. Fiziološke potrebe su u periodu od 0-6 mjeseci 6 μg, a od 7-12 mjeseca 10 μg. Za djecu od 1-9 godina vrijednosti postepeno rastu od 17-21 μg. Za sve osobe muškog pola starije od 10 godina dnevni preporučeni unos je 34 μg, a za sve osobe ženskog pola starije od 10 godina on iznosi 26 μg. U trudnoći u drugom trimestru preporučeni dnevni unos je 28 μg, a u trećem 30 μg. Žene dojilje od poroda do 6 mjeseca starosti djeteta trebaju unositi 35 μg, a od 7-12 mjeseca 42 μg.
Be the first to comment