Aplastične anemije

Aplastične anemije su posljedica nesposobnosti koštane srži da stvara dovoljan broj eritrocita. Ova pojava je najčešće praćena nedovoljnim stvaranjem i ostalih krvnih ćelija pa se javlja u vidu pancitopenije (leukopenija i trombocitopenija). Osnova je oštećenje hematopoetskog tkiva, a promjene u koštanoj srži se mogu pojaviti u dva oblika:

• hipoplazija koštane srži – depresija na njen normalan rad pa se u njoj samoj sreće vrlo mali broj ćelija u razvoju
• hiperplazija koštane srži – kada je promjena locirana negdje u sazrijevanju pa se pojavljuje veliki broj mladih ćelija.
• često postoji i takva aplazija odnosno hipoplazija da pogađa samo jednu lozu ćelija

Prema etiologiji i patogenezi aplastične anemije dijelimo na primarne (idiopatske) i sekundarne (simptomatske) aplastične anemije.

Primarne ili idiopatske aplastične anemije

To je blaži naziv za nepoznat uzrok. Pretpostavlja se da je uzrok konstitucionalne prirode i da je to povećana osjetljivost na neki od vanjskih faktora, te postoje teorije o nedostatku nekih maturacionih faktora.

Sekundarne aplastične anemije

Kod njih se zna određeni faktor koji djeluje na koštanu srž ili su simptom nekih drugih oboljenja. Fizički faktori su npr jonizujuće zračenje, a od hemijskih su tu bezol, derivati nafte, plikavci, uretan. Takođe i neki lijekovi kao hloramfenikol, fenil-butazon, sulfonamidi pogotovo kod osoba koje imaju preosjetljivost.

Od bolesti koje izazivaju ili prate aplaziju koštane srži treba istaći virusne infekcije (virusni hepatitis, rubeola), akutne leukoze, sistemski lupus, paroksizmalna noćna hemoglbinurija.

 Što se tiče urođenih aplastičnih anemija tu spadaju dvije koje se javljaju u dječijem uzrastu:

• Fankonijev Sindrom: urođena pancitopenija čije su karakteristike hipohromna makrocitija i trombocitopenija – oboljenje je nasljednog karaktera.
• Blackfan Diamondova anemija: karakteristika je odsustvo regeneracije koštane srži i javlja se kod djece u toku prve godine života bez znakova hemolize i krvarenja