Francisella tularensis

Ovaj rod obuhvata dvije vrste: francisella tularezis i francisella novicida (nije patogena). Ova bakterija je uzrocnik zoonoze i od nje oboljevaju divlje zivotinje, najcesce glodari, koji su rezervoari zaraze. Infekcija se prenosi na ljude direktnim kontaktom sa divljih zivotinja ili preko vektora (krpelja) i naziva se tularemija.

Morfologija:

To su sitni Gram (-) bacili, nepokretni, ne stvaraju spore, striktni su anaerobi.

Kuturelne osobine:

Zahtjeva obogaćene podloge sa nativnim bjelancevinama (krv kunica). Kultivacija se vrši u anaerobnim uslovima. Za 2-4 dana javljaju se prozirne sluzave kolonije.

Biohemijske osobine:

Katalaza (+), oksidaza (-) stvara H₂S i fermentuje mnoge ugljene hidrate.

Patogenost:

Francisella Tularezis se dijeli na dva tipa: tip A (patogen intracelularni parazit i razmnozava se u celijama RES-a) i tip B.

Tularemija:

Je uglavnom bolest lovaca. Ne prenosi se sa covjeka na covjeka. Na mjestu ulaska (ujed krpelja), bacili se razmnozavaju i nakon 3-5 dana na kozi se javlja ulceracija pracena limfadenitisom, povisena je i temperatura. Iz tog primarnog zarista bakterije ulaze u krv i izazivaju sepsu i sire se u sve organe.

Mikrobioloska dijagnostika:

• Materijal: zavisno od lokalizacije moze biti krv, sputum, gnoj ili punktat limfne zlijezde.
• Mikroskopsko ispitivanje: uzeti materijal sluzi za pravljenje mikroskopskih preparata koji se boji po Gimzi ili Gramu.
• Kutlurelno ispitivanje: kultivacija je teska i koriste se specijualne obogacene podloge. Ako se dobije cista bakterijska kultura, pristupa se seroloskoj identifikaciji (reakcija aglutinacije ili imunoflurescencije).
• Serolosko ispitivanje: najvise se koriste brze metode direktne detekcije uzrocnika u bolesnickom materijalu (direktna imunoflorescencija). Kod hronicnog oblika bolesti mogu se vrsiti i reakcija otkrivanja antitjela u serumu pacijenata (ELISA). Izvodi se kozni test.

Terapija:

Terapija se sastoji od primjene tetraciklina, a prevencija jeste unistavanje krpelja i vakcinacija (ziva vakcina) koja se daje samo rizicnim grupama.