Hipoksemija

Disanje se sastoji iz inspirija i ekspirija. Inspirij je udisanje zraka i on se odvija tako što disajni mišići (dijafragma i interkostalni mišići) stvore negativan pritisak u pleuralnoj šupljini i taj pritisak rasteže pluća prenoseći negativan pritisak u alveole što uzrokuje strujanje zraka u pluća. Po završetku inspirija elastičnost pluća vraća pluća u prvobitan položaj pritisak u njima raste i zrak izlazi iz pluća u vanjsku sredinu.

Kisik je u alveolama pod većim parcijalnim pritiskom nego što je u krvi te zbog toga on ulazi u krv (preko respiratorne membrane) i tamo se najvećim dijelom veže na hemoglobin.

Sa druge strane parcijalni pritisak CO2 u alveolama je manji nego što je u krvi pa CO2 iz krvi ide u alveole.

U slučaju da se ovaj proces ne razvija kako treba dolazi do nedostatka kisika u krvi. Kada taj nedostatak dostigne takvu formu da kisika nema dovoljno na raspolaganju za normalan život ćelije možemo reći da postoji hipoksemija (nedostatak kisika u krvi).

Hipoksemija kao posljedica poremećaja vanjskog disanja može nastati od:

• Začepljenja disajnih puteva: aspiracija stranih tijela, stvaranje upalnog eksudata u plućima, tumori disajnih puteva, kompresije izvana (ehinokokna cista)
• Smanjenja vitalnog kapaciteta kao posljedica oboljenja plućnog parenhima: tj promjene koje smanjuju respiratornu površinu, emfizem, atelektaze, upale itd.
• Smetnji u razmjeni gasova pri kojima su disajni putevi intaktni: može nastati na jedan od dva načina: ili je smanjen parcijalni pritisak O2 u atmosferskom vazduhu ili je respiratorna membrana tako promjenjena da se kroz nju teško transportuju ovi gasovi. Kod edema pluća, kod upala koje gomilaju eksudat između bazalnih membrana kapilara i alveolarnog epitela, kod zadebljanja bazalne membrane zbog djelovanja nekih gasova (fozgen, nitrozni gasovi). Kod novorođenčadi ponekad dođe do odlaganja hijalina u alveole pri čemu se stvaraju hijaline membrane. Sva ova stanja pri kojima imamo otežanu izmjenu gasova, a disajni putevi su intaktni zovemo pneumonoze.

Postoje odbrambeni mehanizmi koji sprječavaju da hipoksemija dovede do tkivne hipoksidoze i sastoje se u tome da se poveća ritam disanja, ubrza rad srca i tako se otklone promjene na kratko vrijeme ukoliko agens ne djeluje dugo. Ako djeluje dugo hipoksemija dovodi sigurno do hipoksidoze.