Imunoterapija malignih tumora

Imunoterapija u onkologiji je primjena agenasa koji podstiću antitumorski  odbrambeni mehanizam organizma ili su sastavni dio prirodnog imunog sistema i ispoljvaju antitumorsko dejstvo. Razvoj imunoterapije je potpomognut upoznavanjem osnovnih antikancerskih odbrambenih mehanizama i brzim razvojem biotehnologije, koja omogućava proizvodnju određenih supstanci u količinama dovoljnim da utiću na biološke procese.

Promjne imunog statusa ogranizma sa ciljem postizanja antitumorskog efekta  mogu biti aktivne i pasivane, te se tako imunoterapija grubo i dijeli.

Aktivna imunoterapija podstiće specifičnu i nespecifičnu imunu reakciju organizma protiv tumora. Aktivna imunoterapija  se zasniva na primjeni  supstanci koje podstiću imuni sistem organizma da  zaustavi rast ili eliminiše tumor. Aktivna imunoterapija se može podijeliti na specifičnu i nespecifičnu. Aktivna specifična imunoterapija u onkologiji obuhvata vakcine tumorskim ćelijama ili njihovim dijelovima. Nespecifična aktivna imunoterapija je primjena modulatora bioreakcija, tj. faktora koji na nespecifičan način podstiću  antitumorsku imunu reakciju (BCG, ekstrakti bakterija, ekstrakti tumusa, induktori interferona, neki virusi i hemikalije). To je  podsticanje  imunog odgovora organizma protiv tumora  nespecifičnim stimulusima, tz. biološkim modifikatorima. Svaki agens koji podstiće odbrambenu reakciju organizma protiv tumora može se smatrati biološkim modifikatorom.

Pasivna imunoterapija je primjena određenih komponenti imunog sistema, bilo specifičnih- antitijela, bilo nespecifičnih, biološki aktivnih supstanci-citokina (IL-2, interferonom) ili ćelija- tumor adoptivna imunoterapija (TIl, LAK i drugih). Pasivna imunoterapija, koja  se danas obièno naziva adoptivna imunoterapija, je primjena komponenti  imunog sistema koji su inaæe prisutni u organizmu u odreðenim uslovima. To su najčešće monoklonalna antitijela, citokini i citotoksične  ćelije.

Pored aktuivne i pasivne imunoterapije, imuni sistem može biti korišten da se na indirektan naćin  utiće na antitumorski odgovor, kao što je inhibicija esencijalnih GF i angiogenetskih faktora.

Terapija usmjerenim lijekovima

Karcinom je mnogo kompleksniji fenomen nego što se inicijalno smatralo. Karcinom pretstavlja krajnju tačku multistepenog procesa koji obuhvata karcinomske gene i stimulativne i inhibitorne signale koji nastaju ili su kontrolisani produktima kancerskih gena. Karcinogeneza, onako kako se danas shvata obuhvata nekoliko kumulativnih genskih promjena  koje u u nekoj instanci mogu rezultirati malignim fenotipom.

Karcinom je bolest regulatornih puteva ćelije U svakom trenutku brojne poruke teku od membrane do nukleusa. Ovi signali su ireverzibilno promijenjeni kod maligne ćelije

Ciljane terapije blokiraju pogrešne funkcije ili iznalaze alternativne, komplementarne signalne puteve. Pri tome je važno znati ne samo ključne faktore u svakoj šemi i kako je svaka šema organizovana. Terapija može biti usmjerena ne samo na same tumorske ćelije, nego i na njihovu okolinu, angiogenezu npr, invazivnost tkiva, metastaziranje.

Ciljanom terapijom djelujemo da bi inhibirali maligno ponašanje ćelije, kao što je inhibicija angiogeneze, ćelijskog rasta, ili metastskog procesa. Drugi način je eradicirati maligni klon indukcijom apoptoze ili stimulacijom destrukcije tumra preko imunog sistema . Neki od lijekova koji spadaju u grupu „ciljanih“ ili „pametnih“ su:

• GLIVEC (imatinib mesilate)- oralni  selektivni inhibitor Abl protein kinaza. Blokira proliferaciju i inducira apoptozu  kod Bcr-Abl expressing leukemičnih ćelija.
• HERCEPTIN (transtuzumab)- humanizirano monoklonalno antitijelo protiv receptora-2 humanog epidermalnog faktora rasta (HER2)
• TARCEVA (erlotinib) – oralni mali mokekul koji inhibira tirozin kinaza aktivnost EGFR (HER1/EGFR).
• AVASTIN (Bevazicizumab)- monoklonalno antitijelo protiv pro-angiogenetske molekule vaskularnog endotelialnog faktora rasta (VEGF)

GLIVEC (imatinib mesilate)
Oralni  selektivni inhibitor Abl protein kinaza. Blokira proliferaciju i inducira apoptozu  kod Bcr-Abl expressing leukemićnih ćelija. On održaba ciljnu molekulu (Abl tirozin kinazu) u inkativnoj formi.

HERCEPTIN (transtuzumab).
Humanizirano monoklonalno antitijelo protiv receptora-2 humanog epidermalnog faktora rasta (HER2)

TARCEVA (erlotinib)
Oralni mali mokekul koji inhibira tirozin kinaza aktivnost EGFR (HER1/EGFR). Aktivacija ovog receptora pokreće kaskadu koja promovira proliferaciju tumorskih ćelija i ima važnu ulogu u rastu i preživljenju mnogih tipova tumora.

AVASTIN (Bevazicizumab)
Monoklonalno antitijelo protiv pro-angiogenetske molekule vaskularnog endotelialnog faktora rasta (VEGF)