Karlični stav ploda – presentatio pelvica

Karlični stav je jedan vid uzdužnog položaja ploda u kojem prednjače karlica ili nožice. Javlja se u otprilike 3% svih porođaja. Ovaj stav se smatra povoljnim za porođaj. Ipak, on je manje povoljan nego stav kad prednjači glavica. Smrtnost novorođenčadi rođene karličnim stavom ipak je mnogo veća je nego kod stava sa prednjačećom glavicom.

Zbog toga neki akušeri u trudnoći nastoje da spoljnim okretom promjene stav ploda i da dovedu do stava sa prednjačećom glavicom. Spoljni okret vrši se u poslednjem mjesecu trudnoće, u vrijeme dok se karlica ploda još nije učvrstila u karličnom ulazu majke.

Karlični stav ploda može biti potpun i nepotpun
Kod potpunog karličnog stava, nožice ploda savijene su u kukovima i koljenima, a pete su usko priljubljene uz trtice. Ovaj stav je povoljniji za porođaj od ostalih karličnih stavova zato što je dilatacija porođajnog kanala karlicom i nožicama najveća.

Nepotpuni karlični stavovi mogu biti: trtični, koljeni i nožni.

Kod trtičnog stava, nožice su savijene u kukovima i opružene uz trup ploda tako da prednjače samo trtice ploda, duž trupa opružene nožice ploda otežavaju prirodne rotacije karlice ploda u toku njenog prolaska kroz porođajni kanal i izlaska iz njega.
Nožni stav – prednjače noge, najmanje povoljan od svih karličnih stavova jer je onda dilatacija porođajnog kanala najmanja te mogu nastati komplikacije pri rađanju glavice.
Koljeni stavi – prednjače koljena

Najčešći je potpun karlični ili eventualno trtični stav 95%, nožni u 3%.

Od majke najčešće potiču anomalije u razvoju uterusa, placenta previja ili tumori, zatim uska karlica, hidroamnion i oslabljen tonus uterusa, čak i sklonost normalne žene da rađa u karličnom stavu.

Najčešći uzrok karličnog stava koji potiče od ploda su nedonesenost, odnosno nezrelost ploda, blizanačka trudnoća i nakaznost ploda.

Dijagnoza karličnog stava ploda
Vanjski pregled – Sumnja na karlični stav javlja se kada se pri trećem obuhvatu nad karličnim ulazom majke ne nađe čvrsta, pravilno okrugla glavica, već mekan, nepravilan i kvrgast dio ploda. Sumnja je utoliko opravdanija ukoliko se pri spoljnom pregledu u dnu uterusa napipa glavica kao čvrst, pravilan i okrugao dio koji se lako pokreće.
Unutrašnji pregled – koji se vrši u toku porođaja i koji daje tačnije podatke pri dilataciji spoljnog ušća za više od dva prsta i pri prsnutom vodenjaku u karličnom ulazu majke, opipavaju se djelovi karlice ploda: trtice, anagenitalna brazda, vrh trtične kosti, čmar i genitalni organi ploda.

• Slušanje srčanih tonova ploda, jer se oni kod karličnog stava najjasnije čuju iznad pupka trudnice.
• Ultrazvuk !!!

Diferencijalna dijagnoza kod caput succedaneum kod ličnog stava prema karličnom stavu plodsa. Opipavanje nožica ili ušnih školjki, razlikovanje linja lica i anogenitalne brazde.

Ne treba nikad smetnuti s uma da se spontana promjena prezentacije može promijeniti spontano pred sam porođaj.