Sinteza lipida u ER-u

Endoplazmatski retikulum
Endoplazmatski retikulum
Endoplazmatski retikulum
Endoplazmatski retikulum

Pošto su lipidi izrazito hidrofobni, oni ne nastaju u citosolu, nego u endoplazmatskom retikulumu. Od endoplazmatskog retikuluma se prenose do ostalih membrana, ili preko glatkog ER do trans golgijeve mreže, preko vezikula ili proteinskih nosača.

Membrane eukariotskih stanica sastoje se od fosfolipida, glikolipida i kolesterola. Većina fosfolipida sintetizira se na citosolnoj strane ER-a iz u vodi topljivih preteča. Masne kiseline se najprije prebace sa koenzima A na glicerol–3–fosfat, te tako nastali spoj ugradi u membranu.

Enzimi na citosolnoj strani membrane mijenjanju fosfatidnu kiselinu u diacilglicerol i kataliziraju dodavanjem raznih polarnih skupina glave lipida, te tako nastaju fosfatidilkolin, fosfatidilserin, fosfatidiletanolamin i fosfatidilinozitol. Ti fosfolipidi omogućuju hidrofobnim lancima masnih kiselina da ostanu uronjeni u membrani dok enzimi na citosolnoj strani kataliziraju njihove reakcije u citosolu sa pretečama koje su topljive u vodi (CFP-holin).

Proteini pod imenom F-lipaze omogućuju prebacivanje fosfolipida na drugu stranu membrane radi očuvanja stabilnosti membrane (osiguranje ujednačenog rasta obiju strana). U ER-u se također sintetizira i holesterol i ceramid, koji se u GA-u može pretvoriti u glikolipide ili u sfingomijelin.

ER-a ima općenito mnogo u stanicama koje aktivno sintetiziraju lipide (jajnici i testisi). Jetra sadrži enzime za pretvorbu različitih sastojaka topljivih u lipidima, igra važnu ulogu u detoksikaciji od lijekova. Proteini i lipidi se prenose sa prijelaznog ER tako da pupaju kao vezikule koje se prenose do GA. Od GA se mogu dalje prenositi do endosoma, lizosoma ili do stanične membrane, a njihova orijentacija se putem ne mijenja. Oni imaju na svojoj citosolnoj strani signale za izvoz iz ER. Proteini koji djeluju u ER-u imaju ciljni slijed KDEL ( Lys-Asp-Glu-Leu ), koji ih vraća u ER,a ako se taj slijed ukloni, oni će biti izbačeni iz stanice. Neki transmembranski proteini iz ER-a na sličan način su obilježeni kratkim završnim C-sljedovima koji sadržavaju lizina. Proteini koji imaju ove sljedove se pakiraju u reciklažne vezikule i vraćaju u ER.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


Ova web-stranica koristi Akismet za zaštitu protiv spama. Saznajte kako se obrađuju podaci komentara.