Dijagnoza:
Intermitentna klaudikacija (lat. Claudicatio intermittens), je pojava bola, hramanja i utrnulosti u jednom ili oba donja uda, za vrijeme hodanja pacijenta. U toku mirovanja simptomi izostaju. Najčešći uzrok bolesti su okluzivne i drugi cirkulatorne bolesti arterija i vena donjih ekstremiteta.
Epidemiologija:
Arterioskleroza pogađa do 10% populacije starije od 65 godina, a od tog procenta intermitentna klaudikacija javlja se u oko 5% slučajeva. Intermitentna klaudikacija se najčešće manifestuje u muškaraca starijih od 50 godina. Umjerena konzumacija alkohola smanjuje rizik od intermitentne klaudikacije, i iznosi 13 do 24 gr. dnevno (1 do 2 pića ) kod muškaraca i 7 do 12 gr. dnevno ( 0,5 – 1 piće), kod žena.
Patofiziologija:
Najačešći uzrok intermitentne klaudikacije su:
- Periferna arterijka bolest (vaskularna intermitentna klaudikacija); nastaje kao poslijedica oboljenja arterija donjih ekstremiteta najčešće se radi o obliterirajućoj aterosklerozi, trombangiitisu ili ponovljenim ateroembolijama.
- Suženje (stenoza) spinalnog kanala (neurogena intermitentna klaudikacija); nastaju zbog periferne neuropatije kod šećerne bolesti, ponovljenih trauma, tabes dorzalisa, siringomijelije, povrede spinalnih živaca.
- Bolest perifernih vena (venski zastoj izazvan oštećenjem zalistaka u venama)
Klinička slika:
Bol i šepenje su glavni klinički znaci bolesti. U početku tegobe se javljaju povremeno prilikom hoda, a razdaljina koju bolesnik može da pređe bez tegoba, distanca klaudikacije („hodna pruga“). Težina bolesti određuje se dužinom „hodne pruge“, koja označava dužinu pređenog puta do pojave klaudikacije u ekstremitetima.
Veoma je važno prepoznati klaudikaciju, pošto se rijeđe javlja u klasičnom obliku. Nekada je to samo smanjena brzina kretanja, zamor ili težina u nogama. Klaudikacija remeti samostalan život pacijenta i smanjuje njegov kvalitet života. Dovoljno je navesti da bolesnik sa klaudikacijom ne uspjeva da na zeleno svijetlo prijeđe pješački prelaz. Kod poodmakle bolesti bol je stalan i veoma jak i zahtijeva analgetike, a javlja se u mirovanju. Nekada se prije pojave bola javljaju osjećaj hladnoće, utrnulosti ekstremiteta, mravinjanje, zamor i druge smetnje. U težim slučajevima nastaju čirevi (ulceracije) i gangrena.
Liječenje:
- Prevencija: U pacijenata koji puše, prestanak pušenja je najefikasniji oblik liječenja. Fizičke vježbe i redovne šetnje mogu poboljšati simptome i nadopuniti kontrolu lipidnog statusa, nivo šećera kod dijabetesa i krvni pritisak kod hipertenzija.
- Hirurško liječenje: primjenjuju se samo u teškim slučajevima narušene cirkulacije krvi u ekstremitetetima, teškom i nesnošljivom klaudikacijom i značajnom funkcionalnom onesposobljenošću koja ograničava svakodnevne životne potrebe i aktivnosti, a primijenjena fizikalna i farmakološka terapija nema rezultata. Od hirurških metoda primjenjuju se; Endarterektomia arterija nogu, Arterijski bajpas (premošćivanje krvnih sudova). Preoperativna procjena kardiovaskularnog rizika neophodna je prije planiranja velikih vaskularnih hirurških zahvata. S obzirom da je prisutnost vrlo agresivne aterosklerotske bolesti udružena s manje uspješnim dugoročnim vaskularnim rezultatima u bolesnika mlađih od 50 godina, uspjeh hirurškog liječenja u ovoj grupi simptomatske intermitentne klaudikacije nije jasno dokazan. Hirurško liječenje nije indikovano u prevenciji progresije aterosklerotske bolesti i intermitentne klaudikacije.
- Lijekovi: U liječenju klaudikacije koristi se velika broj lekova:
- ACE – inhibitori,
- beta-blokatori,
- klopidogrel,
- pentoksifylline i
- cilostazol (selektivni inhibitor PDE3)
- Hiperbarična oksigeno terapija: Primjenom HBOT postiže se:
- povećan dovod kiseonika do hipoksijom ugroženih tkiva i ćelija,
- smanjuje nagomilavanje mliječne kiseline i drugih matabolita u mišićima,
- razvoj kolateralne cirkulacije,
- povećanje funkcionalne sposobnosti ekstremiteta.
U kombinaciji koja uključuje vazodilatatore, infuzije prostaglandina, simpatičku denervaciju, hirurške revaskularizacione procedure i rehabilitaciju HBOT daje izvrsne rezultate. U toku HBO tretmana , oslobađanje od intermitentne klaudikacaije postiže se obično već posle 6 seansi a dužina „hodne pruge“ – hodanja bez tegoba povećava se u preko 90 % slučajeva.
Be the first to comment