Tumori bubrega

Etiopatogeneza:

Tumori bubrega čine 1%-3% svih malignoma. Od toga su kod odraslih 85% adenokarcinomi bubrega (hipernefromi), dok ostatak predstavljaju tumori prelaznog epitela (12%), Wilmsov tumor i različite vrste sarkoma (3%). Češći je kod muškaraca nego od žena u odnosu 2:1. Obično nastaje u dobi između 50 i 70 godina, iako su opisani i kod mlađih osoba, pa i djece.

Uzrok nastanka tumora bubrega je nepoznat, iako se razmatraju brojni hormonalni, genetički i spoljnji faktrori. Pušenje predstavlja značajan riziko-faktor u njegovom nastanku. Takođe su gojaznost i pretjerano uzimanje analgetika povezano sa većom učestalošću ove neoplazme. Incidenca je veća kod radnika u industriji kože i obuće, kao i osoba izloženih djelovanju azbesta. Kod pacijenata kod kojih se nakon dugotrajne hemodijalize razvije cistična bolest bubrega, zabilježena je velika učestalost hipernefroma.

Početni tumori bubrega su ograničeni na bubrežni parenhim. U daljem toku bolesti mogu rasti prema lumenu odvodnog sistema bubrega ili prema njegovoj kapsuli, nakon čega raste u pararenalno tkivo i okolne organe. Tumor takoðe invadira limfne i krvne sudove, što omogućava limfogeno, odnosno hematogeno širenje. Približno trećina pacijenata ima već pri inicijalnoj dijagnozi diseminiranu bolest, 25% ima lokalno uznapredovali tumor a 45% tumor ograničen samo na bubreg.

U odnosu na stupanj diferencijacije tumori bubrega se klasificiraju na tri, odnosno četiri gradusa. Otprilike 45% tumora bubrega su dobro, 36% umjereno i 18% loše diferencirani. Za anatomsku proširenost se koristi TNM  i klasifikacija na kliničke stadije.

Klinička slika:

Klasičan trijas simptoma renalnog karcinoma je: hematurija, abdominalna masa i kostovertebralni bol, ali se on nalazi kod svega 19% pacijenata. Renalni karcinom može dugo vremena ostati asimptomatski. Najčešći simptom je bezbolna hematurija (50% pacijenata), koja nastaje spontano i može biti prolazna. Tupi bol u slabini se javlja kod trećine pacijenata. Palpabilna tumorska formacija se  rijetko nađe i znak je veoma uznapredovale bolesti. Kod pacijenata sa diseminiranom bolesti mogu se javiti simptomi uzrokovani metastazama, kao što su bolovi u kostima, neurološki poremećaji i kašalj. Kod određenog broja pacijanata (oko 25%) zapažaju se sistemski znaci (paraneoplastični sindrom), kao što je anemija, povišena temperatura, kaheksija, poremećaj funkcije jetre,  metabolizma minerala i policitemija.

Dijagnoza:

Dijagnostika bubrežnog karcinoma počinje anamnezom i fizikalnim pregledom. Tumor se može napipati sami iznimno, pregledajući bolesnika u dorzalnom, bočnom položaju. Laboratorijskim pretragama se pored hematurije može ustanoviti ubrzana sedimentacija, često anemija.U slučaju diseminirane bolesti mogu se naći povišene vrijednosti alkalne fosfataze ili serumskog kalcija. U dijagnostiku i evaluaciju karcinoma bubrega uključen je ultrazvuk i čitav niz radioloških pretraga: urografija, CT, MRI, angiografije, RTG pluća.

Liječenje:

Generalno se može reći da je tretman izbora kod lokaliziranog tumora bubrega radikalna nefrektomija. Kod postojanja metastaza treba razmotriti mogučnost hirurškog liječenja, kako metastaza, tako i primarnog tumora. Ukoliko to nije moguće, tretman je imuno i hemoterapija, uz eventualno palijativno zračenje.

Kod operabilnih tumora bubrega stadija I i II petogodišnje preživljenje je 50%-90% , desetogodišnje preživljenje 62%. Preživljenje kod operianih tumora stadija III sa ili bez postoperativne radioterapije je 20%-60%. Kod diseminirane bolesti, trogodišnje preživljenje je manje od 5%.