Serumska bolest

Serumska bolest je alergijska bolest krvnih sudova i oblik hipersenzitivnog vaskulitisa sa generalizovanim promjenama u više organa i sistema: koža, potkoža, zglobovi, bubrezi, srce, plućna maramica, nervni sistem.

ETIOLOGIJA:

Uzročnici proteinske strukture: antitetanusni serum, antidifterični serum, serum protiv zmijskog ujeda, protiv gasne gangrene, botulizma, vakcine, enzimi, hormonski lijekovi.

Uzročnici neproteinske strukture: penicilinski lijekovi, aspirin, prokain–amid, tiouracil, dexiran, jodni kontrasti, barbiturati.

PATOGENEZA:

• Serumska bolest je senzibilizacija imuno – komplexnog tipa
• Reakcija u tkivu izazvana je taloženjem imunih kompeksa u višku antigena u zidovima krvnih sudova i duž bazalne membrane
• Taloženje imunih komplexa koje čine antigen i specifična antitijela iz grupe IgG aktiviraju komplement i stvaraju anafilatoksin koji aktivira mastocite
• Oslobađaju se medijatori koji  povećavaju ­propustljivost krvnih sudova i privlače eozinofile i polimorfonukleare, koji svojim medijatorima oštećuju tkivo.
• Imuni komplexi aktiviraju faktore koagulacije i stvaraju koagulume i sužavaju ili okludiraju krvne sudove. Promjene u tkivu odgovaraju vaskulitisu.

KLINIČKI: Simptomi se javljaju 6-20 dana od uzimanja lijeka, najčešće posle 7-14 dana.

• Prvi simptomi bolesti su crvenilo i svrab na mjestu gdje je dat lijek  uz povećanje temperature. U oko 50% oboljelih javlja se bol i otok zglobova.
• Urtikarijalni vaskulitis javlja se u oko 90% oboljelih. Često je uvećanje limfnih žlijezda i slezine.
• Izliv pleure.
• Oko 60% ima proteinuriju sa nefrotskim sindromom.
• Moguća je akutna insuficijencija bubrega
• Srce: prolongirane stenokardije, mekan i slabo punjen puls
• Može se javiti neuritis

LABORATORIJA:

• SE
• leukocitoza, leukopenija sa eozinofolijom
• visok titar imunokomplexa
• proteinurija, mikrohematurija, cilindrurija, azotemija

TERAPIJA:

• Najvažnije je prekinuti kontakt sa alergenom;tj odmah ukinuti lijek uzročnik
• U lakšim oblicima (urtike i angioedemi) daje se Aspirin i  Pronison (2 nedelje)
• U slučaju oštećenja bubrega, srca, nervnog sistema, daje se  Glikokortikoidi (2-4 nedelje)
• Ako nema oštećenja srca i bubrega daju se Antihistaminici i NSAIL (2 nedelje)

PROGNOZA:

• je dobra ako se bolest prepozna i liječi
• oko 2/3 se  izliječi bez trajnih oštećenja
• u težim oblicima sa neodgovarajućom terapijom javlja se seminodularna fibroza bubrega i srca
• može imati smrtni ishod (rijetko) zbog bubrežne insuficijencije i infarkta miokarda