Vene i njihova funkcija

Pored toga što vraćaju krv u srce (prema srcu), vene imaju i druge uloge:

• vene svojom kontrakcijom mogu potiskivati krv prema srcu (uloga venske pumpe)
• učestvuju u preraspodijeli krvi u organizmu,
• služe kao rezervoar krvi.

Sva krv putem vena odlazi u desni atrij, a pritisak koji vlada u desnom atriju je centralni venski pritisak i on iznosi 0 mmHg, pri čemu u različitim stanjima može doći do povećanja ili smanjenja tog pritiska. Velike vene koje ulaze u grudnu šupljinu su djelomično komprimirane (vene vrata komprimira atmosferski pritisak, vene ruke su komprimirane pri prelasku preko 1. rebra, vene abdomena komprimiraju okolni organi). Zbog toga u njima je nešto veći otpor kretanja krvi, pa je i pritisak nešto veći nego u desnom atriju i iznosi 4-6 mmHg. Ako dođe do porasta pritiska u desnom atriju javit će se težnja krvi da se vraća natrag u vene. Kod malog povećanja pritiska u desnom atriju neće doći do povratnog toka krvi sve dok se ne nadvlada ovaj pritisak u komprimiranim venama (vrlo rijetko u normalnim situacijama).

Uticaj hidrostatskog pritiska na pritisak u venama

Svako tijelo ispunjeno vodom na površini ima pritisak jednak atmosferskom 0 mmHg. Za svaki 13,6mm prema dubini tekućine, taj pritisak se povećava za za 1mmHg, Ovo povećanje pritiska koje se javlja sa povećanjem dubine je posljedica težine same tečnosti i naziva se hidrostatski tlak. Budući da je i krv tečnost, uticaj hidrostatskog pritiska se ispoljava i u organizmu.

Tako je na nivou srca pritisak 0mmHg, u području stopala 20mmHg, šaka 35mmHg, a u području glave 10mmHg. Hidrostatski pritisak utiče i na vrijednost arterijskog pritiska i to proporcionalno. Kada čovjek mirno stoji, usljed povećanog hidrostatskog pritiska u području nogu dolazi povećanja pritiska u venama, a zatim izlaska tekućine iz krvi u okolna tkiva i pojave otoka – edema. Da se to ne bi desilo, pri svakom pokretu nogu okolni mišići komprimiraju vene i krv se potiskuje prema srcu. Vene takođe posjeduju zaliske koji onemogućavaju vraćanje krvi prema natrag. Vene služe i kao rezervoar krvi jer je 64% krvi smješteno u sistemskim venama. Pored vena, značajni rezervoar krvi su jetra, slezena, potkožni venski kompleksi, vene abdomena, srce i pluća.