Degeneratio mucosa seu mucinosa

Sluzava degeneracija se nalazi na prelaznom mjestu u podjeli poremećaja metabolizma proteina s obzirom da se javlja u celularnom obliku (u epitelnim ćelijama) i u intercelularnom (u vezivnom tkivu) obliku.

Sluz je prividno tj u fizikalnim svojstvima uvijek ista tvar ali se hemijski razlikuju mucin i pseudomucin. Fizički je to vlažna, polutekuća, ljepljiva i rastegljiva providna masa. Po sastavu najvećim djelom voda, zatim so, mukopolisaharidi i glikoproteidi koji joj daju te fizikalne osobine.

Histohemijske metode:

Sluzava degeneracija epitela (celularna)

Postoje ćelije u epitelu čija je normalna funkcija lučenje sluzi. To su vrčaste ćelije. Ono što razlikuje fiziološko lučenje sluzi od sluzave degeneracije je to da vrčaste ćelije luče sluz i pri tome se ne oštećuju, a kod sluzave degeneracije imamo raspad ćelije i na njenom mjestu pojavu sluzi.

Osnova procesa je kao i kod vakuolarne degeneracije u mitohondrijima stim što vakuole koje se pojavlju sadrže mucin ili pseudomucin pored vode. U napredovanju procesa vakuole se slijevaju u veće i na kraju u jednu veliku koja pritisne jezgru i ostatak protoplazme uz rub ćelije tako da ta ćelija ima izgled prstena pečatnjaka. Uskoro ćelijski zid prsne i na mjestu gdje se nekad nalazila ćelija ostane samo sluz. Sluzavu degeneraciju vidimo i makroskopski na prerezu tkiva, a nekad i na njegovoj površini.

Sluzava degenracija potpornog tkiva (intercelularna)

Sluzavo tkivo kod odrasle osobe ne postoji. Kod embriona ga ima i to u pupčanom tračku, osnovi endokardijalni zalistaka i potkožno pa se kasnije izgubi. Potporno tkivo, a posebno vezivno može sluzavo degenerirati tako da se između ćelija počne nakupljati tekućina koja sadrži mucin ili pseudomucin što se da dokazati hemalaunskim bojenjem. Fibrociti su razmaknuti i prelaze u zvjezdasti oblik, a između njihovih krakova gomila se voda sa sluzi.

Sluzavu degeneraciju veziva imamo kod hipofunkcije tiroidne žlijezde. Koža bolesnika je gnjecava kao tijesto i naduta usljed nakupljanja sluzave tekućine (miskedem). Isto tako degeneraciju veziva nalazimo i kod mola hydatiosa između horijalnih resica placente. Sluzava degeneracija masnog tkiva ide tako da se masno tkivo otpuštanjem masti pretvori u vezivo pa onda degenerira. Degenerirana hrskavica prelazi u vlažnu ljigavu masu.