Yersinia

Yersinia pripada porodici enterobacteriae, znacaj imaju yersinija psudotuberculosis i yersinia enterocolitica. Uzrocnik kuge je yersinia pestis. Sve ove bakterije su patogene za covjeka.

Yersinia enterocolitica

Vazan je uzrocnik dijareje kod ljudi.

Morfologija:

Gram (-), kratak bacil koji nema kapsulu nepokretan na 37˚C , pokretan na 22-24˚C i ne stvara spore. Zahtijeva mikroaerofilne uslove i fakultativno je anaeroban.

Kuturelne osobine:

Kultivacija se vrsi na 25˚C, jer ove baktrije bolje rastu na nizoj temperauri i traju duze, nego kod patogenih crijevnih bakterija najmanje 48h. Na SS agaru formira sitne pravilne prozracne laktoza (-) kolonije.

Biohemijske osobine:

Yersinije su katatalaza (+) i oksidaza (-). Glavna biohemijska karaktristika je je da prouzrokuju ureazu i da daju jako pozitivan urea test.

Antigena gradja:

Sve yersinije posjeduju somatski-O-antigen koji je ujedno i endotoksin i koji je tipski specifican i na osnovu njega razlikujemo vise od 50 serotipova. Yersinie mogu da imaju H-flagelarni antigen i rijetko kapsularni-K-antigen (kod sojeva koje posjeduju kapsulu).

Oboljenja:

Yersinia enterocolitica izaziva dijarealna oboljenja covjeka. Inkubacioni period yersine traje 5-10 dana i za to vrijeme yersinia se razmnozava u sluzokozi crijeva, narocito ileuma. Ovo dovodi do zapaljenja i pojave ulceracija pa se javljaju visoka temperatura, abdominalni bol, proliv, a dijareja je posljedica enterotoksina, i moze biti vodenasto-krvava. Mogu izazvati i apendicitis. Oboljenje najcesce prolazi spontano, mada rijetko moze doci do ekstraintestinalne komplikacije, kada yersinie prelaze u limfne cvorove crijeva i krv.

Dijagnosticka ispitivanja:

• Materijal je stolica, a kod komplikacija se uzima i krv, likvor ili punktat.
• Mikroskopsko ispitivanje: izolacija yersinije iz stolice moze biti otezana zbog malog broja bakterija u uzorku.
• Kuturelno ispitivanje: Povecanje njihovog broja vrsi se tzv. hladnim obogacivanjem: uzorak fecesa se stavlja u fizioloski rastvor na ph 7.6 i drzi na temperaturi od 4˚C 2-4 nedelja. Na ovoj temperaturi vecina drugih crijevnih bakterija ugine, a ostaju yersinie koje ne gube spsobnosti razmnozavanja. U odredjenim intervalima vrsi se presijavanje ovog fizioloskog rastvora na cvrste podloge, ocekuje se porast yersinia. Koriste se selektivni SS agar i specijalne podloge za yersinie.
• Biohemijsko ispitivanje: koristi se bihemijska serija za entrobakterije: nepokretna, glukoza (+), laktoza (-), H₂S (-), indol (-), citrat (-), manitol (+).
• Serolosko ispitivanje: yersinia enterocolitica je na osnovu somatskog-O-antigena podjeljena na vise od 50 serotipova. Najcesci serotipovi su O₃. Antigensko ispitivanje se vrsi testom aglutinacije na plocici uz pomoc monovalentnih antiseruma.

Terapija:

Kao najcesci antibiotici koriste se aminoglikozidi, tetraciklini, baktrim i cefalosporini III generacije.